галавано́гі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. галавано́гі галавано́гая галавано́гае галавано́гія
Р. галавано́гага галавано́гай
галавано́гае		 галавано́гага галавано́гіх
Д. галавано́гаму галавано́гай галавано́гаму галавано́гім
В. галавано́гі
галавано́гага		 галавано́гую галавано́гае галавано́гія
Т. галавано́гім галавано́гай
галавано́гаю		 галавано́гім галавано́гімі
М. галавано́гім галавано́гай галавано́гім галавано́гіх

Крыніцы: sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

галавано́гі, ‑ая, ‑ае.

З выразна акрэсленай галавой і шчупальцамі вакол рота (пра высокаарганізаваных марскіх малюскаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галавано́гі, -ая, -ае.

1. 3 выразна акрэсленай галавой і шчупальцамі вакол рота.

Г. малюск.

2. у знач. наз. галавано́гія, -іх. Клас марскіх малюскаў са шчупальцамі вакол рота (васьміногі, кальмары, каракаціцы і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кальма́р, ‑а, м.

Галаваногі марскі малюск, мяса якога з’яўляецца каштоўным харчовым прадуктам.

[Фр. calmar.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

се́пія, -і, мн. -і, -пій, ж.

1. Галаваногі марскі малюск (каракаціца), у целе якога выпрацоўваецца карычневае фарбавальнае рэчыва.

2. Натуральная карычневая фарба з гэтага рэчыва, а таксама малюнак, выкананы такой фарбай, і фатаграфія карычневага тону.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́пія, ‑і, ж.

1. Галаваногі малюск, у целе якога выпрацоўваецца карычневае фарбавальнае рэчыва.

2. Натуральная карычневая фарба з гэтага рэчыва або сінтэтычная. Маляваць сепіяй.

3. Малюнак, выкананы такой фарбай. // Фатаграфія карычневага тону.

[Ад грэч. sēpía.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кальма́р

(фр. calmar)

марскі драпежны галаваногі малюск атрада дэкаподаў мяса многіх відаў з’яўляецца каштоўным харчовым прадуктам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наўты́лус

(н.-лац. nautilus, ад гр. nautilos = караблік)

галаваногі малюск падкласа наўтылаідэй са спіральна закручанай ракавінай, пашыраны ў водах паміж Паўд.Усх. Азіяй і Аўстраліяй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сэ́пія

(лац. sepia, ад гр. sepia)

1) марскі драпежны галаваногі малюск атрада дэкаподаў, які выдзяляе карычневае фарбуючае фарбавальнае рэчыва; каракаціца;

2) карычневая фарба з рэчыва, выдзеленага гэтым малюскам, а таксама малюнак, зроблены такой фарбай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГЛАДКО́Ў Фёдар Васілевіч

(21.6.1883, в. Чарнаўка Пензенскай вобл., Расія — 20.12.1958),

рускі пісьменнік. Друкавацца пачаў у 1900. За ўдзел у рэв. руху ў 1907 — 10 быў у ссылцы. Аўтар аповесцей «Удар» (1909), «Ізгоі» («У выгнанні», 1909, апубл. 1922), «Новая зямля» (1930); раманаў «Цэмент» (1925, новая рэд. 1930, перапр. 1944) — пра аднаўленне прамысловасці пасля грамадз. вайны, «Энергія» (1932—38, новая рэд. 1947) — пра буд-ва Днепрагэса, цыкла аўтабіягр. твораў: «Аповесць пра дзяцінства» (1949, Дзярж. прэмія СССР 1950), «Вольніца» (1950, Дзярж. прэмія СССР 1951), «Ліхалецце» (1954), «Мяцежнае юнацтва» (1956, не скончаны). Творы Гладкова на бел. мову перакладалі М.Зарэцкі, Я.Скрыган, А.Гурло, А.Дудар, Я.Шарахоўскі. У бел. перакладах выйшлі яго кнігі «Галаваногі чалавек», «Цэмент» (абедзве 1930), «Новая зямля» (1932), «Энергія» (1935), «Аповесць пра дзяцінства» (1952).

Тв.:

Собр. Соч. Т. 1—5. М., 1983—85.

Літ.:

Пухов Ю.С. Федор Гладков: Очерк творчества. М., 1983.

т. 5, с. 282

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)