вы́клікаць, -клічу, -клічаш, -кліча; вы́кліч; -кліканы; зак.

1. каго (што). Паклікаць адкуль-н., запрасіць, прапанаваць з’явіцца.

В. да начальства.

В. спевака апладысментамі.

В. вучня (прапанаваць адказаць).

2. каго на што або з інф. Прапанаваць прыняць удзел у чым-н., схіліць на ўзаемнае дзеянне, пачуццё і пад.

В. на спаборніцтва.

В. бароцца (мерацца сіламі ў спартыўнай барацьбе). В. на шчырую размову.

3. што. З’явіцца прычынай узнікнення чаго-н., парадзіць.

В. апетыт.

Гэта не выкліча цяжкасцей.

Чым быў выкліканы пажар?

|| незак. выкліка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́клік, -у, м. (у 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́клікаць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́клічу вы́клічам
2-я ас. вы́клічаш вы́клічаце
3-я ас. вы́кліча вы́клічуць
Прошлы час
м. вы́клікаў вы́клікалі
ж. вы́клікала
н. вы́клікала
Загадны лад
2-я ас. вы́кліч вы́клічце
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́клікаўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выкліка́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выкліка́ю выкліка́ем
2-я ас. выкліка́еш выкліка́еце
3-я ас. выкліка́е выкліка́юць
Прошлы час
м. выкліка́ў выкліка́лі
ж. выкліка́ла
н. выкліка́ла
Загадны лад
2-я ас. выкліка́й выкліка́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час выкліка́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выкліка́ць несов.

1. вызыва́ть; спра́шивать;

2. (на соревнование и т.п.) вызыва́ть;

3. см. вызыва́ць 4;

4. см. вызыва́ць 5

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́клікаць, ‑клічу, ‑клічаш, ‑кліча; заг. вы́кліч; зак., каго-што.

1. Папрасіць, прапанаваць з’явіцца куды‑н. Выклікаць да начальніка. Выклікаць сведку ў суд. □ Пачуўшы пра гэтае самаўпраўства, Яўген Данілавіч загадаў неадкладна выклікаць Карніцкага ў райком. Паслядовіч. // Папрасіць выканаўцу выйсці на сцэну. Выклікаць артыста на «біс». // Прапанаваць (вучню, студэнту) адказваць. [Алёшу] выклікалі па алгебры і фізіцы, і па абодвух прадметы ён атрымаў «пяцёркі». Васілевіч.

2. на што. Прапанаваць прыняць удзел у чым‑н., схіліць на ўзаемнае дзеянне, пачуццё і пад. Выклікаць на сацыялістычнае спаборніцтва. Выклікаць на шчырую размову. □ — Калі б гэта было сто гадоў таму назад, — сказаў Міхась, — я на месцы Андрэя выклікаў бы Івана Барысаглебава на дуэль. Шахавец.

3. З’явіцца прычынай узнікнення чаго‑н., з’явіцца прычынай чаго‑н. Выклікаць апетыт. Гэта не выкліча цяжкасцей. □ Букрэева выдумка выклікала вясёлы настрой. Колас. Нават сам [Андрэй] не чакаў, што ўспамін аб Вользе выкліча такое хваляванне. Пестрак.

•••

Вы́клікаць да жыцця — стаць прычынай з’яўлення чаго‑н.

выкліка́ць, а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да вы́клікаць і выклікнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́клікаць, выкліка́ць

1. herbirufen* vt; kmmen* lssen*; ufrufen* vt (у класе); inladen* vt, vrladen* vt (у суд і г. д.);

вы́клікаць урача́ den rzt bestllen vt;

вы́клікаць па тэлефо́не nrufen* vt;

вы́клікаць каго-н. (з пакою, пасяджэння) herusbitten* vt;

вы́клікаць ву́чня да до́шкі den Schüler an die Tfel rfen*;

2. (прапанаваць прыняць удзел) herusfordern vt, ufrufen* vt, uffordern vt;

вы́клікаць на дуэ́ль j-n zum Dull (uf)frdern;

вы́клікаць каго-н на шчы́расць j-n zur ffenheit herusfordern;

3. (з’явіцца прычынай чаго-н.) hervrrufen* vt, herbiführen vt, uslösen vt, errgen vt;

вы́клікаць апеты́т den Appett nregen;

вы́клікаць слёзы ў каго-н. j-n zum Winen brngen*;

вы́клікаць падазрэ́нне den Verdcht erwcken [wchrufen*];

вы́клікаць інтарэ́с Intersse wcken [hervrrufen*];

вы́клікаць захапле́нне [узды́м] Begisterung uslösen;

вы́клікаць успамі́ны (lte) Ernnerungen herufbeschwören*;

4. вайск. вы́клікаць аго́нь Fuer uslösen;

вы́клікаць аго́нь на сябе́ das Fuer auf sich (A) lnken [zehen*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вы́клікнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак. і аднакр., што і без дап.

Гучна выкрыкнуць, вымавіць.

В. лозунг.

|| незак. выкліка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вы́клікаць (БРС, Яруш., КТС). Гл. клікаць. У значэнні ’выклікаць незадавальненне, гнеў’ з’яўляецца калькай рус. вызвать ’тс’ (Гіст. мовы, 2, 142).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

выклікаць, абудзіць (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

анестэзі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; зак. і незак., што (спец.).

Вы́клікаць (выкліка́ць) анестэзію, абязболіць (абязбольваць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)