вы́ганны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вы́ганны |
вы́ганная |
вы́ганнае |
вы́ганныя |
| Р. |
вы́ганнага |
вы́ганнай
вы́ганнае |
вы́ганнага |
вы́ганных |
| Д. |
вы́ганнаму |
вы́ганнай |
вы́ганнаму |
вы́ганным |
| В. |
вы́ганны
вы́ганнага |
вы́ганную |
вы́ганнае |
вы́ганныя
вы́ганных |
| Т. |
вы́ганным |
вы́ганнай
вы́ганнаю |
вы́ганным |
вы́ганнымі |
| М. |
вы́ганным |
вы́ганнай |
вы́ганным |
вы́ганных |
Крыніцы:
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́ган, -у, мн. -ы, -аў, м.
Месца каля вёскі, дзе пасецца жывёла.
|| прым. вы́ганны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Надовень ’участак поля каля вёскі’ (полац., Яшк.). Цёмнае слова. Варбат збліжае з в.-луж. nadows ’вясковы выган, выпас’ (паводле Шустара–Шэўца, з *nadъ і *vьsь, гл. вёска), на падставе чаго прапануе рэканструкцыю *na‑dó‑vьsь‑nъ, параўн. прыметнік в.-луж. nodowsny ’выганны, пашавы’, з наступнай субстантывацыяй і фанетычнымі зменамі (падзенне рэдукаваных і як вынік гэтага спрашчэнне спалучэння sn > n), што можна прыняць з вялікай доляй верагоднасці. Менш падстаў мае, як здаецца, збліжэнне в.-луж. nodows, а значыць, і надовень, з прыслоўямі тыпу надовесь ’нядаўна’, надовись ’пазаўчора’ і інш. (Варбат, Этимология–1979, 31–32), якія, як і беларускія словы нагдысь, нагдовесь, надое, надовень, з *опо‑ gbda‑ (ESSJ SG, 2, 525). Гл. наступнае слова. Можна прапанаваць і іншую версію: надовень < надобень ’карысная (зручная) рэч’ (да даби, гл.), параўн. семантычна блізкае выгада ’паша’, рус. ’угодье’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)