ЗВА́РКА ВЫ́БУХАМ,

злучэнне матэрыялаў у цвёрдым стане ў выніку інтэнсіўнай пластычнай дэфармацыі кантактных слаёў, выкліканай высакаскорасным саўдараннем загатовак пад уздзеяннем энергіі выбуху. Як выбуховае рэчыва найчасцей выкарыстоўваюцца аманіты. Зварку вядуць на пляцоўках, у басейнах, метал. камерах. Ёй злучаюць элементы канструкцый, атрымліваюць біметалічныя і шматслойныя лісты, трубы. Выкарыстоўваецца ў хім. і трансп. машынабудаванні, электроннай і радыёпрамысловасці, буд-ве і інш. На Беларусі вывучаецца з 1962 у НДІ парашковай металургіі, ін-це зваркі і пакрыццяў НВА парашковай металургіі дастасавальна да атрымання кампазіцыйных матэрыялаў.

т. 7, с. 37

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́бух

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. вы́бух вы́бухі
Р. вы́буху вы́бухаў
Д. вы́буху вы́бухам
В. вы́бух вы́бухі
Т. вы́бухам вы́бухамі
М. вы́буху вы́бухах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выбухны́, -а́я, -о́е.

1. Які служыць для ўтварэння выбуху (у 1 знач.).

Выбухная камера.

2. Такі, вымаўленне якога суправаджаецца выбухам (пра гукі мовы).

Выбухныя зычныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэтана́цыя, -і, ж. (спец.).

1. Імгненны выбух рэчыва, выкліканы выбухам другога рэчыва або ўдарам.

2. Хуткае і няпоўнае згаранне паліва ў рухавіку ўнутранага згарання.

Д. паліва.

|| прым. дэтанацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глушану́ць

‘прыглушыць, ударыць каго-небудзь; ударам па лёдзе або падводным выбухам давесці рыбу да стану здранцвення’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. глушану́ глушанё́м
2-я ас. глушане́ш глушаняце́
3-я ас. глушане́ глушану́ць
Прошлы час
м. глушану́ў глушану́лі
ж. глушану́ла
н. глушану́ла
Загадны лад
2-я ас. глушані́ глушані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час глушану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дэтана́цыя, ‑і, ж.

Імгненнае загаранне якога‑н. выбуховага рэчыва, выкліканае выбухам другога рэчыва, ударам і пад.

[Ад лац. detonare — прагрымець.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аглушы́цца, аглушыцца; зак.

Напоўніцца аглушальнымі гукамі (пра паветра, прастору). Праз хвілін дзесяць бор аглушыўся грымотным выбухам. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узрыва́ць

1. (разбураць выбухам) spréngen vt; zünden vt (зарадам);

2. (аддзіраць) ábreißen* vt, herúnterreißen* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

atomize

[ˈætəmaɪz]

v.t.

1) распыля́ць

2) раздрабня́ць (на ча́стачкі)

3) разьбіва́ць на а́тамы

4) зьнішча́ць а́тамным вы́бухам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны; зак., каго-што.

1. гл. глушыць.

2. Моцным гукам, шумам пазбавіць слыху або яснасці слыху.

А. выбухам.

3. перан. Напоўніць аглушальнымі гукамі (паветра, прастору).

4. Моцна ўдарыць па галаве; ударам давесці да непрытомнасці (разм.).

5. перан. Чым-н. нечаканым моцна ўразіць, ашаламіць.

А. навінамі.

|| незак. аглу́шваць, -аю, -аеш і аглуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)