ву́сень, -я, мн. -і, -яў, м.

Лічынка матыля, падобная на чарвяка.

|| прым. ву́сеневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ву́сень

‘лічынка матыля’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ву́сень ву́сені
Р. ву́сеня ву́сеняў
Д. ву́сеню ву́сеням
В. ву́сеня ву́сеняў
Т. ву́сенем ву́сенямі
М. ву́сені ву́сенях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ву́сень м.

1. зоол. гу́сеница ж.;

2. собир. гу́сеница ж.;

в. напа́ў на дрэ́вы — гу́сеница напа́ла на дере́вья

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ву́сень, ‑я, м.

Лічынка матыля, падобная на чарвяка. Аднойчы.. [Ксеня] знайшла на яблыні вусеня, страшэнна перапужалася. Дуброўскі. // у знач. зб. Вусень пааб’ядаў вясною лісце ў садзе. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВУ́СЕНЬ,

чэрвепадобная лічынка лускакрылых насякомых. Развіваецца ў яйцы. Даўжыня сегментаванага цела ад некалькіх міліметраў (у молей) да 12 см (у пахучага дрэваточца). Мае некалькі пар ног, грызучы ротавы апарат. Інтэнсіўна жывіцца і праз шэраг лінек ператвараецца ў кукалку. Жывуць вусені ад некалькіх сут (у агнёвак) да 2 гадоў (у асобных дрэваточцаў). Многія вусені шкодзяць пладовым, палявым і лясным культурам (вусені совак, агнёвак, бялянак, лістакрутаў і інш.), асобныя (вусені шаўкапрадаў) вырабляюць каштоўныя для прамысл. перапрацоўкі ніці.

т. 4, с. 296

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ву́сень м

1. заал Ráupe f -, -n;

2. тэх Ráupe f -, -n, Gléiskette f -, -n, Ráupenkette f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ву́сень ’лічынка матылька’ (БРС, Шат., Сцяшк. МГ) ву́сень зборн. ’тс’ (КСТ), укр. ву́сень, гу́сень. Магчыма, утворана шляхам другаснай дэрывацыі ад ву́сеніца (гл.) як парная па роду форма тыпу лось — ласіца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

капу́сніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Белы матылёк, вусень якога есць капусту.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

caterpillar [ˈkætəpɪlə] n. zool. ву́сень

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ко́кан, -а, мн. -ы, -аў, м.

Ахоўная абалонка, у якой вусень ператвараецца ў кукалку.

Шаўкавічны к.

|| прым. ко́канавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)