Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
во́дпуск, -у, мн. -і, -аў, м.
1.гл. адпусціць.
2. Часовае вызваленне ад працы для адпачынку, лячэння і пад.
Узяць чарговы в.
Знаходзіцца ў водпуску.
Дэкрэтны в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́дпуск, -ку м., в разн. знач.о́тпуск;
в. сро́дкаў — о́тпуск средств;
в. электраэне́ргіі — о́тпуск электроэне́ргии;
прые́хаць з ~ку — прие́хать из о́тпуска;
○ дэкрэ́тны в. — декре́тный о́тпуск
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́дпуск, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. адпускаць — адпусціць (у 1, 4 і 8 знач.).
2. Вызваленне ад працы на пэўны тэрмін для адпачынку, лячэння і пад. Узяць чарговы водпуск. Дэкрэтны водпуск. □ У сяле ўсім было вядома, што Антонаў водпуск канчаецца і цераз тыдзень ён едзе...Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Водпуск 2/15; 3/144, 276; 5/64
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
ВО́ДПУСК металу, тэрмічная апрацоўка загартаваных сплаваў (пераважна сталей) для памяншэння іх крохкасці і павышэння пластычнасці. Заключаецца ў нагрэве металу да пэўнай т-ры, вытрымцы пры гэтай т-ры і наступным ахаладжэнні (у паветры або вадзе) з зададзенай скорасцю. Водпуск каляровых сплаваў звычайна наз. штучным старэннем.
Адрозніваюць водпуск нізкі (120—250 °C, выкарыстоўваецца для зняцця ўнутр. напружанняў у вырабах з інстр. вугляродзістай і нізкалегіраванай сталі), сярэдні (250—450 °C, для апрацоўкі спружынных і рысорных сталей) і высокі (450—650 °C, для апрацоўкі дэталей канструкцый і машын з канструкцыйных сталей). Загартоўка з наступным высокім водпускам наз. паляпшэннем. Выбар рэжыму водпуску вызначаецца патрэбным найлепшым спалучэннем трываласці, цвёрдасці і пластычнасці вырабу.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
во́дпускм.
1. (таваруі г. д.) Áuslieferung f -, Ábgabe f -; Bewílligung f - (грошай);
2. (часовае вызваленне ад працы) Úrlaub m -(e)s, -e; Be¦úrlaubung f -, -en, Áusgang m -(e)s, -gänge, Stádturlaub m (у войску); Lándurlaub m (у маракоў);
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВО́ДПУСК чарговы, штогадовы адпачынак з захаваннем месца работы (пасады) і сярэдняга заработку для ўсіх рабочых і служачых (акрамя часовых і сезонных работнікаў). Працягласць асн. водпуску паводле заканадаўства Рэспублікі Беларусь складае не менш як 15 рабочых дзён; для непаўналетніх і інвалідаў не менш як 1 каляндарны месяц. Парадак вылічэння працягласці штогадовага водпуску вызначаецца заканадаўствам. Водпуск за першы год работы даецца па сканчэнні 11 месяцаў бесперапыннай работы ў дадзенага наймальніка, за другі і наступныя гады работы — у любы час рабочага года ў адпаведнасці з чарговасцю. Штогадовыя дадатковыя водпускі даюцца: работнікам, занятым на работах са шкоднымі ўмовамі працы; тым, хто заняты ў асобных галінах нар. гаспадаркі і мае працяглы стаж работы на адным прадпрыемстве (арг-цыі); работнікам з ненармаваным рабочым днём; у інш. выпадках, прадугледжаных заканадаўствам або калектыўным дагаворам.