ве́сць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ве́сць |
ве́сці |
| Р. |
ве́сці |
вясце́й
ве́сцяў |
| Д. |
ве́сці |
вясця́м |
| В. |
ве́сць |
ве́сці |
| Т. |
ве́сцю |
вясця́мі |
| М. |
ве́сці |
вясця́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
весць ж.
1. изве́стие ср.;
2. только мн. (о периодических изданиях) изве́стия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
весць, ‑і, ж.
Паведамленне, вестка. Добрыя весці. Весці з фронту. □ У лагеры весці пачуты: З паходу атрад прыбывае. Колас. Весць аб смерці Бандароўны Скрозь пайшла, як мора. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Весць ’паведамленне, вестка’ (КТС, БРС, Яруш.), весьць ’весці, навіна’ (Бяльк., Кр.), укр. вість, рус. весть ’тс’, ст.-рус. вѣсть ’вестка, навіны, чуткі; плёткі; знак, сігнал’, ст.-слав. вѣсть, польск. wieść ’паведамленне, вестка; легенда, паданне’, каш. vjesc, н.-луж. wěsc ’(па)знанне, веды, вестка’, в.-луж. powěsć ’паведамленне, вестка’; ’аб’ява, плёткі, слава’, чэш. věst (< рус. весть), славац. кніжн. уст. vesť, славен. vẹ̑st ’уменне, веданне’, серб.-харв. ве̑ст, vȉjest ’паведамленне, вестка, чутка’, макед. вест, балг. вест ’тс’. Прасл. лексема, якая ўтварылася пры дапамозе суф. ‑tь, далучанага да асновы věd‑ (< věděti): věd‑tь > věttь > věstь (Фасмер, 1, 304; Праабражэнскі, 1, 108; Шанскі, 1, В, 75; Траўтман, 338; БЕР, 1, 137). Роднаснае са ст.-інд. vitti‑, авест. visti (< і.-е. *woidti‑s).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ве́стка ’паведамленне, весць’ (БРС, КТС, Яруш., Касп., Растарг.), памянш. вестачка (КТС), укр. ві́стка ’тс’, рус. вестка ’весць, вестачка’, ст.-рус. вѣстка (з XVI ст.). Усх.-слав. утварэнне ад вѣст‑. У бел. мове суф. ‑к‑a, відавочна, па аналогіі да чу́тка. Гл. таксама весць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вясціна ’вестка’ (КТС). Утворана пры дапамозе сінгулятыўнага суф. ‑іна ад весць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
датла́, прысл.
Поўнасцю, зусім, без астатку. Хата згарэла датла. □ Свабодна весць у Крэмль маскоўскі Ідзе з сяла і да сяла, Як б’ецца з ворагам Паўлоўскі, Як нішчыць зграю іх датла. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Весціна ’вестка, паведамленне’ (КТС, П. Броўка). Новаўтварэнне (ад весць і суф. ‑іна). Паводле аналогіі, да навіна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Немаве́сць, немове́сць ’немаведама’ (ТС), нэмові́сты ’тс’ (пін., Нар. лекс.). Параўн. у спалучэнні нема́ ве́сці ’тс’ (ТС), да весць ’паведамленне, слых, чутка’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абве́стка ’аб’ява’ (БРС). Наватвор пачатку XX ст. (гл. Гіст. лекс., 255), частковая калька з польск. obwieszczenie (там жа, 256), абвясціць да весць, ведаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)