вае́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вае́нны вае́нная вае́ннае вае́нныя
Р. вае́ннага вае́ннай
вае́ннае		 вае́ннага вае́нных
Д. вае́ннаму вае́ннай вае́ннаму вае́нным
В. вае́нны (неадуш.)
вае́ннага (адуш.)		 вае́нную вае́ннае вае́нныя (неадуш.)
вае́нных (адуш.)
Т. вае́нным вае́ннай
вае́ннаю		 вае́нным вае́ннымі
М. вае́нным вае́ннай вае́нным вае́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вае́нны

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вае́нны вае́нная вае́ннае вае́нныя
Р. вае́ннага вае́ннай вае́ннага вае́нных
Д. вае́ннаму вае́ннай вае́ннаму вае́нным
В. вае́ннага (адуш.) вае́нную вае́ннае вае́нных (адуш.)
Т. вае́нным вае́ннай
вае́ннаю		 вае́нным вае́ннымі
М. вае́нным вае́ннай вае́нным вае́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ДАГАВО́Р АБ ВАЕ́ННЫМ І ГАСПАДА́РЧЫМ САЮ́ЗЕ ПАМІ́Ж РСФСР І БССР, Саюзны рабоча-сялянскі дагавор паміж РСФСР і БССР. Падпісаны 16.1.1921 у Маскве нам. старшыні СНК БССР Я.А.Адамовічам і нам. наркома замежных спраў РСФСР Л.М.Караханам, ратыфікаваны ВЦВК і ЦВК БССР у ліп. 1921. Паводле дагавора наркаматы ваен. спраў, знешняга гандлю, фінансаў, працы, шляхоў зносін, поштаў і тэлеграфа, а таксама ВСНГ сталі аб’яднанымі, уваходзілі ў склад СНК РСФСР і мелі ў СНК БССР сваіх упаўнаважаных, якіх зацвярджалі і кантралявалі ЦВК БССР і Усебеларускі з’езд Саветаў. У дапаўненне да дагавора 26.7.1921 намеснікі наркомаў замежных спраў РСФСР (М.М.Літвінаў) і БССР (А.Л.Бурбіс) падпісалі пагадненне па фінансавых пытаннях, якое прадугледжвала адзіны для абедзвюх рэспублік бюджэт, цэнтралізаваную падатковую сістэму і інш.

т. 5, с. 570

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ад’юта́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Афіцэр пры ваенным начальніку для выканання службовых даручэнняў або штабной работы.

|| прым. ад’юта́нцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паго́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

Наплечны знак адрознення ў ваенным і іншым форменным адзенні.

Палкоўніцкі п.

Палявыя пагоны (засцерагальнага колеру).

|| прым. паго́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вольнанаёмны, -ая, -ае.

1. Які працуе або выконваецца па вольным найме.

В. рабочы.

2. Які працуе ў ваенным ведамстве, але не з’яўляецца ваеннаслужачым.

В. персанал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ваенга́ндлеўскі ’звязаны з ваенным гандлем’ (КТС). Калька з рус. военторговский.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

brig​2 [brɪg] n.

1. брыг, двухма́чтавае су́дна

2. AmE каю́та для арышта́нтаў на вае́нным караблі́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

протапрэсві́тэр, ‑а, м.

Галоўны свяшчэннік у некаторых вялікіх саборах, а ў дарэвалюцыйнай Расіі — у ваенным і прыдворным ведамствах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

візіта́цыя, ‑і, ж.

Праверка ваенным суднам дакументаў і грузу на сустрэтым у адкрытым моры судне, якое выклікае падазрэнне.

[Ад лац. visitatio — наведванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)