вадазбо́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. вадазбо́р вадазбо́ры
Р. вадазбо́ру вадазбо́раў
Д. вадазбо́ру вадазбо́рам
В. вадазбо́р вадазбо́ры
Т. вадазбо́рам вадазбо́рамі
М. вадазбо́ры вадазбо́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вадазбо́р м.

1. -ру (собирание воды) водосбо́р;

2. -ра тех. водосбо́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вадазбо́р, ‑у, м.

1. Збіранне, накапленне вады.

2. Плошча, з якой рака збірае ваду; басейн. Вадазбор ракі Прыпяці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вадазбор 2/541; 9/252; 12/30

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВАДАЗБО́Р, вадазборны басейн,

вадазборная плошча, 1) вадазбор паверхневых водаў — тэрыторыя, з якой паверхневыя воды і грунтавыя воды сцякаюць у пэўны вадаём. Абмежаваны водападзеламі. Гідралагічнае значэнне вадазбору — у ператварэнні атм. ападкаў у сцёк. Характарызуецца паказчыкамі гідраграфічнымі (плошча, даўжыня, сярэдняя і найб. шырыня, сярэдні нахіл і вышыня над узр. м., форма, каэфіцыент асіметрыі) і геагр. (геагр. становішча, лясістасць, азёрнасць, забалочанасць, разаранасць, урбанізацыя і інш.). Кожны паказчык уплывае на фарміраванне і велічыню сцёку, які вызначаецца метэаралагічнымі фактарамі, асаблівасцямі геал. будовы тэрыторыі вадазбору, рэльефу, ландшафтаў у яго межах. Найважнейшая характарыстыка вадазбору — плошча. Каля 90% рэк Беларусі маюць малыя плошчы вадазбору (да 200 км²), 8 рэк (Дняпро, Прыпяць, Нараў з Бугам, Нёман, Зах. Дзвіна, Бярэзіна Дняпроўская, Сож і Вілія ў межах Беларусі) — больш за 10 тыс. км²; вадазборы рэк і вадаёмаў Беларусі належаць да бас. Чорнага (65% тэр.) і Балтыйскага мораў. Па форме вылучаюць 5 тыпаў вадазбораў.

2) Вадазбор падземных водаў абмежаваны плошчай тэктанічнай структуры, з паверхні якой адбываецца жыўленне ваданосных гарызонтаў і ваданосных комплексаў. Не заўсёды супадае па плошчы з вадазборам паверхневых водаў. У вузкім сэнсе вадазбор — плошча, з якой адбываецца прыток падземных водаў да водазаборнага збудавання — свідравіны, калодзежа, галерэі.

т. 3, с. 432

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

водосбо́рI

1. (собирание воды) вадазбо́р, -ру м.;

2. техн. вадазбо́р, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

river basin

вадазбо́рm., рачны́ басэ́йн

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Qullgebiet

n -(e)s, -e

1) выто́кі ракі́

2) вадазбо́р

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БЯРО́ЗАЎКА,

рака ў Беларусі, у Шклоўскім р-не Магілёўскай вобл., правы прыток Дняпра. Даўж. 26 км. Пл. вадазбору 230 км². Пачынаецца паміж вёскамі Забор’е і Бярозаўка, вадазбор на Аршанска-Магілёўскай раўніне.

т. 3, с. 410

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Во́рліківадазбор звычайны, Aquilegia vulgaris L.’ (БРС, Кіс., Гарэц., Нас., Касп.). Рус. орлика, серб. о̀рлица, чэш. orlíček. Назва ўтворана ад лац. aquila ’арол’, таму што лісце венчыка гэтай расліны падобныя да кіпцюроў арла (Сіманавіч, 42). Махэк₂ (417) лічыць, што гэта назва з’явілася ў выніку памылковай этымалогіі — няправільнага члянення лац. aquilegia.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)