бі́ндус
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бі́ндус |
бі́ндусы |
| Р. |
бі́ндуса |
бі́ндусаў |
| Д. |
бі́ндусу |
бі́ндусам |
| В. |
бі́ндуса |
бі́ндусаў |
| Т. |
бі́ндусам |
бі́ндусамі |
| М. |
бі́ндусе |
бі́ндусах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Бі́ндус ’гультай’ (Сцяц., Нас.). Аткупшчыкоў (Лекс. балтызмы, 34–35) хоча бачыць тут літуанізм (з меншай пэўнасцю аб гэтым Лаўчутэ, там жа, 22). Брукнер (27) дапускае, здаецца, магчымасць сувязі з bindas ’сякера’ (< ням. Bindaxt; так прынамсі Варш. сл., 1, 156). Параўн. бінда́с ’сякера’, дурань’ (Касп.), бі́ндас ’бамбіза’ (Нас.). Аткупшчыкоў, там жа, лічыць літуанізмам і бел. біндзю́к ’хлапчук гультай і гарэза’ (Нас.). Ці не сюды адносіцца біндзюга́йла ’гультай’ (Нас.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Біндзюга́йла ’гультай’. Гл. бі́ндус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ла́йбус ’гультай, лежабок’ (Яўс.). Відавочна, звязана з лайба 2. Суф. ‑ус надае адмоўную характарыстыку. Параўн. вісус, біндус, польск. garbus ’гарбун’, wiarus ’стары салдат’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бінда́с ’сякера, якой адколваюць тоўстыя трэскі’ (Касп., Інстр. II, Мядзв.). Укр. биндас. Праз польск. bindas (да польскага слова гл. Брукнер, 27) з ням. Bindaxt; гл. Шалудзька, Нім., 21. Гл. яшчэ бі́ндус. Ст.-бел. биндас ’кірка’ (XVI ст., Булыка, Запазыч.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перабіндзюга́цца ’ад гультайства стаць бадзягай’ (Нас.). Да пера- (гл.) і біндзюга́цца ’быць гуляшчым, бадзякай, гультаём’, якое ад біндзюга(йла) (гл.) < літ. biñdė ’гультай’, bìndza ’гультай, нядбайнік; бадзяка’ (Аткупшчыкоў. Лекс. балтызмы, 34–35; Лаўчутэ, Балтизмы, 59). Параўн. таксама бі́ндус ’гультай’, біндзю́к ’хлапчук — гультай і гарэза’, укр. бинджук ’гультай, абібок’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)