біле́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Дакумент, які дае права карыстацца чым-н.

Б. у кіно.

Праязны б.

Запрашальны б.

2. Дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці каго-н. да палітычнай або грамадскай арганізацыі.

Прафсаюзны б.

3. Лісток з пытаннямі да таго, хто трымае экзамен, іспыт.

Экзаменацыйны б.

◊

Белы білет — пасведчанне аб няздольнасці выконваць ваенную службу.

|| прым. біле́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

біле́т м., в разн. знач. биле́т;

○ ба́нкаўскі б. — ба́нковский биле́т;

во́ўчы б. — во́лчий биле́т;

жо́ўты б. — уст. жёлтый биле́т;

латарэ́йны б. — лотере́йный биле́т;

запраша́льны б. — пригласи́тельный биле́т;

бе́лы б. — бе́лый биле́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

біле́т, ‑а, М ‑леце, м.

1. Дакумент, які дае права праезду, уваходу, карыстання чым‑н., атрымання чаго‑н. (часцей за плату). Білет [у Лены] быў на руках, але да цягніка аставалася многа часу, і трэба было як мага разумней скарыстаць яго. Скрыган. [Базыль:] — Трэба пайсці ў праўленне, унесці адпаведную суму грошай і выпісаць [лесарубны] білет. Сіняўскі.

2. Дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці каго‑н. да палітычнай або грамадскай арганізацыі. Партыйны білет. Прафсаюзны білет. Камсамольскі білет. // Дакумент, які сведчыць пра адносіны яго ўладальніка да якіх‑н. абавязкаў, навучальнай установы і пад. Ваенны білет. Студэнцкі білет. Адпускны білет.

3. Лісток з пытаннямі для тых, хто трымае экзамен. [Вера] і Валодзя разам увайшлі ў аўдыторыю, разам узялі білеты. Арабей.

•••

Банкаўскія білеты — крэдытныя знакі грошай, якія выпускаюцца эмісійнымі банкамі і замяшчаюць металічныя грошы ў якасці сродку абароту і плацяжу.

Белы білет — пасведчанне аб вызваленні ад ваеннай службы.

Воўчы білет (пашпарт) — у царскай Расіі: дакумент з адзнакай паліцыі пра палітычную ненадзейнасць яго ўласніка, які закрываў доступ у дзяржаўныя, навучальныя і інш. ўстановы.

Жоўты білет — пашпарт на жоўтым бланку, які ў дарэвалюцыйныя часы выдаваўся прастытуткам.

Зваротны білет — білет, які дае права на праезд у два канцы, туды і назад.

Казначэйскія білеты — а) у капіталістычных краінах — назва неразменных на каштоўныя металы папяровых грошай, якія выпускаюцца ў абарот фінансавымі органамі дзяржавы апрача эмісійных банкаў; б) у СССР — грашовыя знакі вартасцю ў 1, 3 і 5 рублёў, якія выпускаюцца для размену банкаўскіх білетаў (вартасцю ў 10, 25, 50 і 100 рублёў).

Крэдытны білет (уст.) — папяровы грашовы знак.

Латарэйны білет — картка, лісток, якія даюць права на ўдзел у латарэі.

[Фр. billet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біле́т м

1. (праязны) Fáhrschein m (e)s, -е (папяровы), Fáhrkarte f -, -n (кардонны);

бяспла́тны біле́т Fréifahrkarte f;

ме́сячны біле́т Mónatskarte f;

сезо́нны біле́т Zéitkarte f;

біле́т на самалёт Flúgschein m -(e)s, -е; Flúgticket n -s, -s;

2. (уваходны) Éintrittskarte f -, -n, Éinlasskarte f;

пастая́нны біле́т (абанемент) Dáuerkarte f;

запраша́льны біле́т Éinladungskarte f -, -n;

3. (членскі) Buch n -(e)s, Bücher; Áusweis m -es, -е;

вайско́вы біле́т Sóldbuch n;

парты́йны біле́т Partéibuch n;

прафсаю́зны біле́т Gewérkschaftsbuch n;

студэ́нцкі біле́т Studéntenausweis m;

біле́т чытача́ Léserkarte f;

экзаменацы́йны біле́т Prüfungszettel m -s, -, Áufgabenzettel m, Áufgabenblatt n -(e)s, -blätter;

4. эк Schein m -(e)s, -e;

ба́нкаўскі біле́т Géldschein m -(e)s, -e, Bánknote f -, -en;

дэпазі́тны біле́т Deposítenschein m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Біле́т. Рус. биле́т, укр. біле́т. Запазычанне з франц. billet (магчыма, праз польск. bilet або ням. Billett). Праабражэнскі, 1, 25; Фасмер, 1, 165; Шанскі, 1, Б, 118.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

біле́т

(фр. billet)

1) дакумент на права праезду, уваходу, карыстання чым-н.;

2) дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці да якой-н. арганізацыі або пра адносіны да якіх-н. абавязкаў (напр. прафсаюзны б., ваенны б.);

3) картка з пытаннямі на экзаменах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

біле́т

(фр. billet)

1) дакумент на права праезду, уваходу, карыстання чым-н. (напр. б. у кіно, праязны б.);

2) дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці да якой-н. арганізацыі або пра адносіны да якіх-н. абавязкаў (напр. прафсаюзны б., ваенны б.);

3) папяровы грашовы знак (напр. крэдытны б.);

4) картка з пытаннямі на экзаменах.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

запраша́льны, -ая, -ае.

Які выражае запрашэнне.

З. жэст.

З. білет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

праязны́, -а́я, -о́е.

Які дае права на праезд.

Праязныя дакументы.

П. білет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рублёўка, -і, ДМ -лёўцы, мн. -і, -лёвак, ж. (разм.).

Манета або казначэйскі білет вартасцю ў адзін рубель.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)