балаба́н
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
балаба́н |
балаба́ны |
| Р. |
балаба́на |
балаба́наў |
| Д. |
балаба́ну |
балаба́нам |
| В. |
балаба́на |
балаба́наў |
| Т. |
балаба́нам |
балаба́намі |
| М. |
балаба́не |
балаба́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
балаба́н I м., муз. балаба́н
балаба́н II м., зоол. балоба́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
балаба́н муз. балаба́н, -на м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
балаба́н 1, ‑а, м.
Драпежная птушка сямейства сакаліных.
балаба́н 2, ‑а, м.
Народны духавы язычковы інструмент у азербайджанцаў, узбекаў і некаторых народаў Паўночнага Каўказа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балаба́н
(кр.-тат. balaban)
драпежная птушка сям. сакаліных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Балаба́н ’сокал, Falco sacer’ (КЭС), ст.-бел. болобан (з XVI ст., Булыка, Запазыч.), рус. балаба́н ’сокал, Falco lunarius, Falco nobilis’, укр. балаба́н сокал, Falco nobilis’. Запазычанне з цюрк. моў (параўн. тур., крым.-тат. balaban ’від драпежнай птушкі’, кыпч. balaban хокал’). Меліаранскі, ИОРЯС, 7, 2, 279 і наст., ИОРЯС, 10, 2, 75; Міклашыч, 6; Бернекер, 40; Фасмер, 1, 111.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
балоба́н зоол. балаба́н, -на м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Балаба́ніць ’барабаніць; стукаць; гаварыць голасна; гаварыць глупства’ (Нас., Шат.), балаба́н ’пустамеля, балбатун’ (Нас.). Такога ж гукапераймальнага паходжання, як і балабо́ніць (гл.). Падрабязней гл. пад бала́каць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кляпа́ла ’драўляны балабан на шыі ў скаціны’ (ТС), ’благі звон’, ’цурбан з ручкамі’ (Гарб.). Параўн. рус. клепало, укр. клепало ’тс’, балг. клепало, серб.-харв. клѐпало, славен. klepálo ’тс’, польск. klepadlo, чэш. klepadlo, славац. klepadlo, в.-луж. klepadlo ’тс’. Прасл. klepadlo да klepati (Трубачоў, Эт. сл., 10, 7). Гл. кляпаць 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)