Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
бада́й (разм.).
1.часц.Ужыв. для выказвання нядобрых пажаданняў, праклёнаў.
А б. ты прапаў!
2.пабочн. сл. Выказвае дапушчэнне якой-н. магчымасці, схільнасць згадзіцца з чым-н.
Па багацці ўбораў няма б. прыгажэйшай пары года, як восень.
3.прысл. Амаль.
Тут некалі корчмы стаялі б. праз кожныя дзесяць кіламетраў.
◊
Бадай ці не... — падобна на тое, што.
Бадай што —
1) магчыма што, відаць што.
Бадай што я з вамі згодзен;
2) амаль, амаль што.
Мы ўжо праехалі бадай што паўдарогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бада́й
1.частица чтоб, что́бы;
б. ты прапа́ў! — чтоб ты пропа́л!;
2.вводн. сл. пожа́луй, на́до полага́ть;
б. (што), бу́дзе дождж — пожа́луй, бу́дет дождь;
3.нареч., прост. почти́; почита́й;
б. адно́лькавыя кні́гі — почти́ одина́ковые кни́ги;
б. ужо́ ты́дзень прайшо́ў, як ён прые́хаў — почита́й уж неде́ля прошла́, как он прие́хал
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бада́й,
Разм.
1.часціца. Ужываецца для выказвання нядобрых пажаданняў, праклёну. А бадай ты прапаў! □ Пан, разгневаны, нязграбна На тапчан прылёг і стогне: — А бадай вас, бабы, вогнік!Бажко./убезас.ужыв.[Крукаў:] — Выходжу на двор — бацюхны мае: тая ж каўзота! А бадай ты згарэла!Васілёнак./успалучэннізузмацняльнайчасціцай «жа». Стаіць човен вады повен, Бадай жа ён да пахіснуўся...З нар.
2.пабочн. Выказвае дапушчэнне якой‑н. магчымасці, схільнасць згадзіцца з чым‑н. Няма, бадай, па багаццю ўбораў прыгажэй пары года, чым восень.Ігнаценка.Бадай, нідзе так праўдзіва не гучыць народная прымаўка «Якое жыццё — такія песні», як у сяле Азершчына.Мяжэвіч.
3.прысл. Амаль. Такія корчмы-станцыі Мінскі тракт меў бадай праз кожныя дзесяць кіламетраў.Бядуля.На процілеглым канцы [вёскі], бадай ля самай шашы, рыпае гармонік, глуха бухае бубен.Навуменка.
•••
Бадай ці не... — падобна на тое, што.
Бадай што — а) (пабочн.) магчыма што, відаць што. [Радзевіч:] — Бадай што, я згодзен з вамі.Дуброўскі; б) амаль, амаль што. Дзень бадай што ўжо канчаўся.Чорны.Так прайшоў .. [Віктар] бадай што паўдарогі.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бадай што́
прыслоўе
станоўч.
выш.
найвыш.
бадай што́
-
-
Крыніцы:
prym2009.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
бада́й што
часціца
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
бада́йIчасц:
бада́й ты прапа́ў! du sollst zugrúnde [zu Grúnde] géhen!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бада́йIIпабочн. слова wohl, wáhrscheinlich [wahrschéinlich];
бада́й твая пра́ўда du hast wohl [wahrschéinlich] Recht
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)