ахра́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ахра́нка |
ахра́нкі |
| Р. |
ахра́нкі |
ахра́нак |
| Д. |
ахра́нцы |
ахра́нкам |
| В. |
ахра́нку |
ахра́нкі |
| Т. |
ахра́нкай
ахра́нкаю |
ахра́нкамі |
| М. |
ахра́нцы |
ахра́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ахра́нка ж., ист., разг. охра́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ахранка, гл. Ахоўныя аддзяленні
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
ахра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Орган тайнага паліцэйскага нагляду ў дарэвалюцыйнай Расіі; ахраннае аддзяленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
охра́нка ист. ахра́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сігура́нца, ‑ы, ж.
Гіст. Палітычная паліцыя ў манархічнай Румыніі; ахранка.
[Рум. siguranţă.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сігура́нца
(рум. sigurantă)
палітычная паліцыя ў манархічнай Румыніі; ахранка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ахра́на ’варта’ (Бяльк.), ахранка, ахраннік (БРС). Запазычана з рус. охрана, охранка, охранник (адносна апошніх двух гл. Крукоўскі, Уплыў, 48), што ў сваю чаргу ад ц.-слав. хранити, параўн. адпаведныя ўсходнеславянскія формы ахарона (укр. охорона, рус. охорона) ’ахова’, хараніць (укр. хоронити, рус. хоронить) ’хаваць’, якія ўзыходзяць да прасл. *xorna, *xorniti. Рус. няпоўнагалосныя формы разглядаюцца як «неаславянізмы», узнікшыя пад польскім уплывам, Кохман, Зб. Бархудараву, 194.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АХО́ЎНЫЯ АДДЗЯЛЕ́ННІ
(да 1903 аддзяленні па ахове грамадскай бяспекі і парадку),
ахранка, мясцовыя органы паліт. вышуку ў Расіі ў 1866—1917, падпарадкаваныя дэпартаменту паліцыі. Першыя ахоўныя аддзяленні створаны ў Пецярбургу (1866), Маскве і Варшаве (1880). У 1902—03 заснаваны ва ўсіх буйных цэнтрах рэв. руху. Да 1907 дзейнічалі ў 27 прамысл. і культ. цэнтрах Рас. імперыі, у тым ліку на Беларусі. Асн. задачы: вышук рэв. арг-цый і рэвалюцыянераў. Мелі спец. агентуру «вонкавага нагляду» (філёры) і сакрэтных агентаў (тайныя паведамляльнікі і правакатары, якіх актыўна выкарыстоўваў нач. Маскоўскага ахоўнага аддзялення С.В.Зубатаў (гл. Зубатаўшчына). У рэвалюцыю 1905—07 і ў наступныя гады сетка ахоўных аддзяленняў пашырана (у 1914 іх было 26). З 1906 рыхтавалі агентуру і для ўкаранення ў рэв. сял. арг-цыі. Пры буйных паштамтах існаваў нагляд за прыватнай карэспандэнцыяй (зняцце копій, фатаграфаванне, дэшыфроўка). На Беларусі ў 1898 Маскоўскае ахоўнае аддзяленне з мэтай ліквідацыі арг-цый Бунда правяло вобыскі і арышты, выкрыла падп. друкарні ў Мінску і Бабруйску, высачыла дэлегатаў 1-га з’езда РСДРП (Мінск); па даносах агентаў выкрыты с.-д. к-ты ў Вільні, Гомелі, Магілёве, Мінску і інш. Ахоўныя аддзяленні скасаваны ў ходзе Лют. рэвалюцыі 1917.
М.М.Забаўскі, А.Я.Сукала.
т. 2, с. 154
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)