асле́плены

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. асле́плены асле́пленая асле́пленае асле́пленыя
Р. асле́пленага асле́пленай
асле́пленае		 асле́пленага асле́пленых
Д. асле́пленаму асле́пленай асле́пленаму асле́пленым
В. асле́плены (неадуш.)
асле́пленага (адуш.)		 асле́пленую асле́пленае асле́пленыя (неадуш.)
асле́пленых (адуш.)
Т. асле́пленым асле́пленай
асле́пленаю		 асле́пленым асле́пленымі
М. асле́пленым асле́пленай асле́пленым асле́пленых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

асле́плены

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. асле́плены асле́пленая асле́пленае асле́пленыя
Р. асле́пленага асле́пленай
асле́пленае		 асле́пленага асле́пленых
Д. асле́пленаму асле́пленай асле́пленаму асле́пленым
В. асле́плены (неадуш.)
асле́пленага (адуш.)		 асле́пленую асле́пленае асле́пленыя (неадуш.)
асле́пленых (адуш.)
Т. асле́пленым асле́пленай
асле́пленаю		 асле́пленым асле́пленымі
М. асле́пленым асле́пленай асле́пленым асле́пленых

Кароткая форма: асле́плена.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

асле́плены прям., перен. ослеплённый; см. асляпі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асле́плены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад асляпіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асле́плены

1. gebléndet, blind;

2. (пазбаўлены здольнасці правільна меркаваць аб чым-н.) gebléndet, verbléndet;

асле́плены зло́сцю blíndwütend

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

snow-blind

[ˈsnoʊblaɪnd]

асле́плены бля́скам сьне́гу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

schnéeblind

a асле́плены сне́жным бля́скам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

асляпі́ць, асляплю́, асле́піш, асле́піць; асле́плены; зак., каго-што.

1. Зрабіць сляпым.

2. Часова прытупіць зрок святлом.

Яркае сонца асляпіла мяне.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Пазбавіць здольнасці спакойна разважаць, дзейнічаць, разумець што-н.

Злосць асляпіла яго.

4. перан. Зрабіць моцнае ўражанне на каго-н.

Прыгажосць асляпіла нас.

|| незак. асляпля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асляпле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ДА́ФНІС,

у грэчаскай міфалогіі сіцылійскі пастух незвычайнай прыгажосці, стваральнік пастухоўскіх песень. Лічыўся сынам Гермеса і німфы. Паводле адных міфаў, памёр ад безнадзейнага кахання, паводле другіх — быў аслеплены закаханай німфай за здраду і ў адчаі кінуўся са скалы ў мора. Міф пра Д. выкарыстоўваўся ў ант. л-ры (Феакрыт, Вергілій, Лонг) і ў букалічнай паэзіі 17—18 ст.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАСІ́ЛЬ II Васілевіч Цёмны

(10.3.1415—27.3.1462),

вялікі князь маскоўскі [1425—62]. Сын Васіля І Дзмітрыевіча і Соф’і, дачкі вял. князя літ. Вітаўта. Амаль 30 гадоў ваяваў з кааліцыяй удзельных князёў, якою кіраваў галіцкі кн. Юрый Дзмітрыевіч і яго сыны. У 1446 аслеплены адным з іх, Шамякам (адсюль прозвішча Цёмны). Ліквідаваў большасць удзелаў у Маскоўскім княстве, умацаваў велікакняжацкую ўладу. Пры ім выбраны мітрапаліт (1448), рус. царква стала незалежная ад канстанцінопальскага патрыярха.

т. 4, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)