артыку́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. артыку́л артыку́лы
Р. артыку́ла артыку́лаў
Д. артыку́лу артыку́лам
В. артыку́л артыку́лы
Т. артыку́лам артыку́ламі
М. артыку́ле артыку́лах

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

арты́кул

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. арты́кул арты́кулы
Р. арты́кула арты́кулаў
Д. арты́кулу арты́кулам
В. арты́кул арты́кулы
Т. арты́кулам арты́куламі
М. арты́куле арты́кулах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

арты́кул, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Невялікі навуковы або публіцыстычны твор у часопісе, газеце, зборніку.

Крытычны а.

2. Самастойны раздзел, параграф у юрыдычным дакуменце, слоўніку і пад.

А. канстытуцыі.

Слоўнікавы а.

3. Раздзел фінансавага плана, каштарыс, які вызначае крыніцу даходаў або мэту расходаў (спец.).

Расходны а.

4. Тып вырабу, умоўнае абазначэнне тавараў (спец.).

А. тканіны.

|| прым. арты́кульны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

артыку́л м., воен., уст. артику́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арты́кул, ‑а, м.

1. Навуковы або публіцыстычны твор невялікага памеру ў зборніку, часопісе або газеце. Газетны, публіцыстычны артыкул.

2. Асобны раздзел, параграф у розных юрыдычных дакументах. Артыкул крымінальнага кодэкса. Артыкулы дысцыплінарнага статута.

3. Раздзел фінансавага плана, каштарыс, які вызначае крыніцу даходаў або мэту расходаў. Расходны артыкул.

4. Разрад, від чаго‑н. Важны артыкул экспарту.

5. Тып вырабу, умоўнае абазначэнне тавараў. Артыкул тканіны.

[Ад лац. articulus — частка, раздзел.]

•••

Перадавы артыкул — рэдакцыйны артыкул, змешчаны на першым месцы ў газеце, часопісе, у якім асвятляюцца найважнейшыя надзённыя пытанні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Артыкул (у бухгалтэрыі) 1/458

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Артыкул (у праве) 1/458

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АРТЫ́КУЛ

(ад лац. articulus артыкул, раздзел),

1) невялікі (бывае і значны памерам) навуковы, публіцыстычны або літ.-крытычны твор у газеце, часопісе, зборніку, кнізе.

2) У праве — асобная самаст. частка нарматыўнага акта, у якой найчасцей змешчана адна юрыд. норма, адно абавязковае правіла. На Беларусі падзел нарматыўных актаў на паасобныя артыкулы практыкаваўся са старажытнасці, але тэрмін «артыкул» стаў ужывацца ва «Уставе на валокі» 1557, а потым і ў Статутах 1566 і 1588. З часам і асобныя законы пачалі называць артыкуламі.

3) У бухгалтарскім уліку і фін. планах — раздзел, які змяшчае назвы крыніц прыбытку і мэтавага прызначэння фінансавых затрат.

т. 1, с. 507

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Артыкул (твор) 1/458; 4/408

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

арты́кул м.

1. літ. Artíkel [-´tı-] m -s, -; Áufsatz m -es, -sätze; Béitrag m -(e)s, Béiträge;

перадавы́ арты́кул Léitartikel m;

2. (дакумента) Artíkel m; Paragráph m -en, -en; Pósten m -s, - (рахунку);

прыбытко́вы арты́кул Éinkommensposten m, Éinnahmequelle f -, -n;

расхо́дны арты́кул Ábgangsposten, Áusgabeposten m, Kóstenposition f -;

3. юрыд.:

арты́кул зако́на Gesétzesparagraph m, Gesétzartikel m;

арты́кул дагаво́ра Ábschnitt [Artíkel] éines Vertráges;

4. (тып вырабу, тавар) Artíkel [-´tı-] m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)