армія назоўнік | жаночы род

  1. Сукупнасць узброеных сіл дзяржавы.

    • Служыць у арміі.
    • Дзеючая а. (войска, якое ў час вайны знаходзіцца на фронце).

  2. Сухапутныя ўзброеныя сілы ў адрозненне ад марскіх і паветраных сіл.

  3. Аператыўнае вайсковае аб’яднанне з некалькіх карпусоў, дывізій.

    • Танкавая а.

  4. пераноснае значэнне, каго. Наогул — вялікая колькасць нечым аб’яднаных людзей.

    • А. настаўнікаў.
    • А. змагароў за мір.

|| прыметнік: армейскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

армія, ‑і; Р мн. ‑ій; ж.

1. Сукупнасць узброеных (сухапутных. марскіх, паветраных) сіл дзяржавы. Савецкая Армія. Служыць у арміі. Прызывацца ў армію.

2. Сухапутныя ўзброеныя сілы (у адрозненне ад ваенна-марскіх і ваенна-паветраных сіл).

3. Злучэнне я некалькіх корпусаў або дывізія аднаго або некалькіх родаў войск, якія прызначаны для вядзення ваенных аперацый. Танкавая армія. Армія Заходняга фронту. Рэзервовая армія.

4. У дакастрычніцкай Расіі — асноўная маса сухапутных войск, якая не мела службовых прывілей, у адрозненне ад гвардыі.

5. перан.; каго-чаго. Вялікая колькасць людзей, аб’яднаных якой‑н. агульнай справай, прыкметай. Працоўная армія. Армія барацьбітоў за мір. Армія сельскіх настаўнікаў. ▪ Арміі грабароў і машын пайшлі ў наступленне на балоты. Лынькоў. // Вялікая колькасць каго‑н. Але гэта было нішто перад усёй колькасцю пінгвінавай арміі. Маўр.

•••

Дзеючая армія — часці арміі, якія ў час вайны знаходзяцца на фронце.

Кадравая армія — тое, што і кадравае войска (гл. войска).

Чырвоная Армія — назва Савецкай Арміі з 1918 да 1946 года.

[Фр. armée ад лац. armo — узбройваю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́рмія ж., прям., перен. а́рмия;

а. вучо́ных — а́рмия учёных

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

А́рмія. Рус. армия (з 1705; армея з 1704), укр. армія, польск. armia (з XVII ст.). Саднік-Айцэтмюлер, 1, 29. Вытворныя сведчаць аб аснове з ‑е‑: армейскі, армеец. Ст.-бел., ст.-укр. армея (Бярында), таму наўрад ці патрэбна лічыць зноў запазычаным у XIX ст., як Гіст. лекс., 245, ці нават XX ст., як Гіст. мовы, 2, 148, хаця, магчыма, рускі ўплыў у гэты час садзейнічаў замацаванню слова. Краўчук (ВЯ, 1968, 4, 122) прапануе для ўкраінскай, паводле Агіенка, Иноз. элем. 70 (які аб гэтым гаварыў для рускай мовы), польскае пасрэдніцтва. Паўтарак (Бел. лекс., 135) прапануе шлях: заходнееўрапейскія мовы > польская > руская > украінская і беларуская. Паводле Шанскага, 1, А, 145, рускае з нямецкай; Фасмер, 1, 87 — з нямецкай ці французскай, Брукнер (7) лічыць польскае з нямецкай. Беларуская і ўкраінская маглі быць, як і польская, пасрэднікамі для рускага слова, нельга выключыць украінскую мову як магчымую крыніцу пераходу е > і (Саднік-Айцэтмюлер, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

маналітны прыметнік

  1. гл. маналіт.

  2. пераноснае значэнне: Моцна згуртаваны, з’яднаны.

    • Маналітная армія.

|| назоўнік: маналітнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

освободи́тельница вызвалі́цельніца, -цы ж.;

Сове́тская А́рмия — а́рмия-освободи́тельница Саве́цкая А́рмія — а́рмія-вызвалі́цельніца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

armia

ж. армія;

Armia Radziecka гіст. Савецкая Армія;

Armia Zbawienia — Армія Выратавання

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

а́рмия а́рмія, -міі ж.; во́йска ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

міліцы́йны милицио́нный;

○ ~ная а́рмія — милицио́нная а́рмия

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

дзеючы, ‑ая, ‑ае.

Які дзейнічае, функцыяніруе. Дзеючая электрастанцыя. Дзеючае заканадаўства.

•••

Дзеючая армія гл. армія.

Дзеючая асоба гл. асоба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)