апра́ва

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. апра́ва апра́вы
Р. апра́вы апра́ў
Д. апра́ве апра́вам
В. апра́ву апра́вы
Т. апра́вай
апра́ваю
апра́вамі
М. апра́ве апра́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

апра́ва, -ы, мн. -ы, -ра́ў, ж.

1. Тое, у што ўстаўляецца што-н., аздоба чаго-н., рамка.

Люстэрка ў бляшанай аправе.

Акуляры ў дарагой аправе.

2. перан. Тое, што акружае як рамка.

Возера ў аправе кучаравых кустоў.

3. Металічнае пакрыццё абразоў як аздоба.

А. абраза.

|| прым. апра́вачны, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апра́ва ж.

1. опра́ва;

акуля́ры ў залато́й ~ве — очки́ в золото́й опра́ве;

2. обрамле́ние ср.;

во́зера ў зялёнай ~ве ле́суо́зеро в зелёном обрамле́нии ле́са;

3. церк. окла́д м.;

а. абраза́ — окла́д ико́ны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апра́ва, ‑ы, ж.

1. Рамка, абалонка, у якую ўстаўляецца што‑н. Заскочыла ў хату Аленка.., зірнулася ў люстэрачка ў бляшанак, аправе і на вуліцу выйшла. Колас. // Рамка ці што‑н. падобнае, што з’яўляецца аздобай чаго‑н. Шабля ў сярэбранай аправе.

2. Тое, што акружае як рамка. У раскошнай аправе праменняў з’явілася сонца. Самуйлёнак.

3. Металічнае пакрыццё, якое аздабляе абраз; абклад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апра́ва ж Fssung f -, -en; Beschlg m -(e)s, Beschläge (абклад); Rhmen m -s, - (люстра);

апра́ва акуля́раў Brllenfassung f;

у апра́ве (in)gefsst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Апра́ва ’рамка, аклад абраза; пераплёт кніжкі’. Рус. оправа ’рамка, аклад’, укр. оправа ’пераплёт; рамка, аклад’, польск. oprawa ’пераплёт, рамка’. Да апраўляць ’апрацоўваць, прыводзіць у адпаведны выгляд’, адкуль і ’ўстаўляць у аправу’. Значэнні ’рамка’ і ’аправа абраза’ адносна новыя з больш старога аправа ’рамка’. Ст.-бел. оправа ’паправа, наладка’ (магчыма, з чэшскай, сустракаецца ў Скарыны, хаця вядома і ў старапольскай); ’дакумент на права карыстання маёмасцю’ і ’маёмасць, запісаная на чыёсьці імя’ (Юрэвіч–Яновіч, Бел. мова, 97), звязана са старапольскім значэннем дзеяслова oprawić ’забяспечыць’, ст.-бел. оправити ’ўнагародзіць’ (Гарб.). Семантычны пераход у дзеяслове, магчыма, такі: ’паправіць, прывесці ў адпаведны выгляд, зрабіць аправу’ і ’паправіць (матэрыяльнае становішча), запісаць маёмасць, узнагародзіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ларне́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ларнета. Ларнетная аправа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

окла́дIII м., церк. апра́ва, -вы ж., акла́д, -да м.;

окла́д ико́ны акла́д (апра́ва) абраза́ (іко́ны).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

опра́ва апра́ва, -вы ж.; (рама — ещё) ра́ма, -мы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Па́лупка ’драўляная аправа ў жорнах’ (Сл. ПЗБ). Да луб2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)