адчува́льнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
адчува́льнасць |
| Р. |
адчува́льнасці |
| Д. |
адчува́льнасці |
| В. |
адчува́льнасць |
| Т. |
адчува́льнасцю |
| М. |
адчува́льнасці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адчува́льнасць ж., прям., перен. чувстви́тельность, ощути́тельность, ощути́мость; осяза́емость; см. адчува́льны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адчува́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць адчувальнага. Адчувальнасць скуры. Адчувальнасць фотаплёнкі. Адчувальнасць сейсмографа. // перан. Выразнасць, яскравасць. Адчувальнасць вобраза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АДЧУВА́ЛЬНАСЦЬ
(фізіял.),
1) здольнасць жывых арганізмаў успрымаць раздражненні, якія зыходзяць з вонкавага і ўнутр. асяроддзя. Стварае магчымасць для фарміравання адаптыўных рэакцый. Адрозніваюць віды адчувальнасці: тэмпературную, смакавую, светлавую, скурную і інш. У ходзе эвалюцыі ў чалавека і жывёл фарміруюцца спецыялізаваныя нерв. ўтварэнні (рэцэптары), прыстасаваныя да ўспрымання вызначанага віду раздражнення (механарэцэптары, хемарэцэптары, фотарэцэптары і інш.) у межах парога адчувальнасці. Узбуджальнасць рэцэптараў няўстойлівая і залежыць ад іх стану і адпаведнай настройкі цэнтр. нерв. сістэмы.
2) У дыферэнцыяльнай псіхалогіі — павышаная гатоўнасць да эфектыўных рэакцый.
3) У псіхафізіцы — велічыня, адваротна прапарцыянальная парогу адчування (чым ніжэй парог, тым вышэй адчувальнасць). Адпаведна адрозніваюць абсалютную і дыферэнцыяльную (рознасную) адчувальнасць. Выкарыстанне новых тэарэт. уяўленняў (тэорыі выяўлення сігналаў) у псіхафізіцы спрыяла ўзнікненню больш абагульненых вызначэнняў адчувальнасці, незалежных ад паняцця парог адчування.
т. 1, с. 140
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адчува́льны, -ая, -ае.
1. Які адчуваецца, здольны выклікаць адчуванне.
А. подых ветру.
2. Моцны, значны.
А. ўдар па ворагу.
Адчувальныя выдаткі.
|| наз. адчува́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Адчувальнасць арганізма 2/150, 367
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Адчувальнасць рэакцыі (хім.) 1/313
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
святлабо́язь, -і, ж.
Павышаная да болю адчувальнасць вока да святла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
алергі́я, -і, ж. (спец.).
Павышаная адчувальнасць, імунная рэакцыя арганізма да ўздзеяння алергенаў (хваравіты стан).
|| прым. алергі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)