абало́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Покрыва ў выглядзе шкарлупіны, скуркі (у пладах), верхні слой чаго-н., покрыўная тканка.

А. зерня.

А. арэха.

2. перан. Форма вонкавага выяўлення якога-н. унутранага зместу.

○

Радужная а. Слізістая а.

|| прым. абало́нкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абало́нка ж.

1. в разн. знач. оболо́чка;

слі́зістая а. — сли́зистая оболо́чка;

а. аэраста́та — оболо́чка аэроста́та;

2. спец. (оболочка) руба́шка;

а. ко́кана — руба́шка ко́кона;

3. обл. стекло́ в окне́;

○ мазгава́я а. — мозгова́я оболо́чка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

абало́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Покрыва ў выглядзе шкарлупіны, скуркі (у пладах), тканіны або проста верхні слой чаго‑н. Ядзерка арэха захавана пад моцнай абалонкай. Зямны шар мае цвёрдую абалонку — зямную кару. Абалонка аэрастата. // Назва некаторых покрыўных тканак. Слізістая абалонка. Рагавая абалонка. Сеткавая абалонка. Радужная абалонка.

2. перан. Форма вонкавага выяўлення якога‑н. унутранага зместу. Пад знешняй фантастычнай абалонкай падання мы бачым яе [легенды] рэальную аснову. Івашын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абало́нка ж

1. Hülle f -, -n; Schále f -, -n; Überzug m -(e)s, -züge;

2. анат Haut f -, Häute;

рагава́я абало́нка Hórnhaut f;

слі́зістая абало́нка Schléimhaut f;

3. тэх Mántel m -s, Mäntel

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Абало́нка 1, параўн. укр. болона ’тонкая плеўка’, польск. błona, чэш. blona, славац. blana ’тс’, якія, магчыма, генетычна суадносяцца з лац. follis ’пузыр’, folliculus ’плеўка’ < і.-е. *bholnis (гл. Покарны, 120), хаця лінгвагеаграфія гэтых слоў супярэчыць непасрэднаму супастаўленню з лацінскімі формамі. Яшчэ менш верагодна з фармальнага і семантычнага боку супастаўленне са ст.-грэч. φόλίς ’луска паўзуноў’ (гл. Фасмер, 1, 189). Цікавая здагадка аб генетычнай суаднесенасці з прасл. *pelna, *pelena (рус. пелена і інш. славянскія паралелі) (гл. Махэк₂, 55 і 458). Пры бездакорнасці семантычнага боку даводзіцца ў гэтым выпадку дапусціць змяшэнне p/b. Лінгвагеаграфія, магчыма, сведчыць у карысць такога збліжэння. Мяркуемыя прасл. bolna і pelna знаходзяцца арэальна ў дадатковым размеркаванні (bolna — захад і цэнтр, pelna — усход і поўдзень). Гл. Мартынаў, SlW, 62–63. Параўн. абалонь.

Абало́нка 2 ’шыба ў акне’ (Шат., Касп., Сцяшк., Янк. I, Маш.), оболонечка ’фортачка’ (Булг., Доўн.-Зап.), ст.-бел. оболонкі ’плеўкі жывёл, якія ўжываліся як шыбы ў вокнах’ з 1494 г. (Нас. гіст., 249), польск. błona, чэш. blána, славац. blana ’тс’. Гл. абалонка 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

оболо́чка прям., перен. абало́нка, -кі ж.;

оболо́чка аэроста́та абало́нка аэ́растата;

ра́дужная оболо́чка ра́дужная абало́нка;

рогова́я оболо́чка анат. рагава́я абало́нка;

сли́зистая оболо́чка анат. слі́зістая абало́нка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

і́рыс, -а, м.

Радужная абалонка вока (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

варсі́ністы, -ая, -ае.

Пакрыты варсінкамі.

Варсіністая абалонка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сятча́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

Унутраная святлоадчувальная абалонка вока.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

брушы́на, -ы, ж.

Унутраная абалонка брушной поласці.

|| прым. брушы́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)