Ке́ска ’кашалёк’ (Нас., Др.-Падб., Яруш., Бяльк., Сцяшк., Гарэц.). Гл. кеса. Версія аб паходжанні слова з балт. неабгрунтаваная (Лаўчутэ, Балтизмы, 113). Да таго ж прыклады з літ. і лат. моў семантычна далёкія: лат.ķešķys ’драўляныя насілкі’, літ.kẽstės ’тс’ або ķēska ’анучы, рыззё’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ненаві́дны ’ненавісны’ (Янк. 1, ТС), ’змрочны, пануры’ (ТС), ’агідны, брыдкі’ (бяроз., Шатал.), укр.ненави́дний ’ненавісны’, рус.ненавидный ’нядобразычлівы, злы’, польск.nienawidny ’ненавісны’, чэш.nenáviděny ’тс’, славен.nenáviden, серб.-харв.нена́видан ’зайздросны; пра таго, хто ненавідзіць’, ст.-слав.ненавидѣньнъ ’ненавісны’. Ад ненаві́дзець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Праза́рыты ’празорлівы’ (Мат. Гом.), праварынны ’вельмі разумны’ (Ян.), ’уніклівы’ (мазыр., Г4). Слова па паходжанню з’яўляецца залежным дзеепрым. прошл. часу ад празарыць. Слова таго ж кораня, што і зрэнка, узор з іншай ступенню агаласоўкі. Параўн. рус.дыял.зарить ’глядзець на што-небудзь, не адрываючыся’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свіршч ‘дзірачка, якая праточана чарвяком’ (Нас.). Хутчэй за ўсё, аддзеяслоўны назоўнік ад свірашчэ́ць ‘выдаваць рэзкі прарэзлівы голас’ (Ласт.), параўн. свісту́н ‘пусты арэх з дзірачкай’ (Нас., Касп.). Параўн. таксама іншае ўтварэнне ад таго ж дзеяслова — свіраст (свіра́ст) ‘рэзкі прарэзлівы гук’ (Ласт.). Гл. свірчэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сіню́к ‘сініца’ (Янк. Мат., Сцяшк. Сл.), сіню́к сіні ‘Parus caeruleus, сініца’ (Ласт.). Да сіні (гл.). Параўн. назвы птушак ад таго ж кораня: укр.синя́к ‘дзікі шызы голуб’, польск.siniak ‘від дразда’ і інш., гл. сіняк3. Гл. таксама Антропаў, Назв. птиц, 355.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nécken
vt дражні́ць, перакрыўля́ць, пацве́льваць (з каго-н.)
◊ was sich liebt, das neckt sich — хто каго́ лю́біць, той таго́ i чу́біць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
таталіза́тар
(фр. totalisateur, ад totaliser = падсумоўваць)
1) механічны лічыльнік на скачках, які паказвае суму грашовых ставак на таго ці іншага каня, а таксама бюро, якое прымае такія стаўкі і аддае выйгрыш;
2) гульня на грошы на скачках.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
в блаже́нном неве́дении быть (пребыва́ть, находи́ться и т. п.)ирон. у шчаслі́вым няве́данні быць (знахо́дзіцца і да таго́ падо́бнае);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
first2[fɜ:st]adv.
1. спача́тку;
Do this first. Спачатку зрабі гэта.
2. упершыню́;
I’ve loved you since I first saw you. Я пакахаў вас з таго моманту, як упершыню ўбачыў.
♦
at first спача́тку;
first of all перш за ўсё;
first and foremost найпе́рш
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прастраката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.
1. Абазвацца стракатаннем, застракатаць. Людзі ў зеленаватых куртках ускоквалі і тут жа як падкошаныя падалі. З таго месца, дзе выбралі яны сабе прывал, толькі двойчы прастракатаў аўтамат.Навуменка.
2. Стракатаць некаторы час. З хвіліну прастракатаў конік і змоўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)