Verbum

адпо́мсціць, ‑мшчу, ‑мсціш, ‑меціць; зак.

Адплаціць за здзекі, крыўду; учыніць помсту каму‑н. І Раманюк ля таго кургана пакляўся адпомсціць ворагу і за пакутніцкую смерць Тараса і за ўсіх нас. Краўчанка. Падаб’юць — дапаўзу на руках, Каб вінтоўку ўзяць І за тое, што бачыў адпомсціць. Панчанка.

адві́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Ухіляцца, адмаўляцца ад чаго‑н. з дапамогай хітрыкаў. [Стражнік:] — Прызнавайся, Раман, нечага адвільваць. Што ты чуў? Колас. Пакуль галасаваць, ці за таго, ці за другога — ужо было вырашана. — І што б там ні стала — Яўгена! — Няма там чаго адвільваць! Баранавых.

адкало́цца, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.

1. Аддзяліцца, адваліцца ад таго, што колецца, бурыцца.

2. перан. Парваць сувязь з кім‑, чым‑н., выйсці са складу якой‑н. арганізацыі, групы і пад. Адкалоцца ад таварышаў. □ Хто б мог падумаць, што паненка сапраўды адколецца ад шляхты. Бажко.

датава́цца, ‑туецца; незак.

1. Абазначацца якой‑н. датай, адносіцца да якога‑н. часу. Рукапіс датуецца 17 стагоддзем. □ Апошні запіс датуецца 30 лістапада таго ж самага года — днём, калі курсанты здалі залікі і, атрымаўшы годнасць савецкіх афіцэраў, збіраюцца ісці на фронт. Арабей.

2. Зал. да датаваць.

і́рад, ‑а, М ‑дзе, м.

Лаянк. Мучыцель, кат. — Божа мой, божа! За што мне такая кара! Лепш бы я малою памерла, чым жыць з такім ірадам, з такім п’яніцам. Колас. — Што ім трэба, ірадам? Чаму ім няма спакою ад таго, што людзі мірна жывуць? Шамякін.

[Па імені цара Іудзеі Ірада, які паказваецца ў евангеллі вельмі жорсткім.]

карабе́йнік, ‑а, м.

Даўней — дробны гандляр, які разносіў па вёсках свае тавары (мануфактуру, кнігі, дробныя рэчы асабістага ўжытку і інш.). Праходзілі праз Пасадзец розныя людзі: дзегцяры,.. карабейнікі-пешаходы. Бядуля. А ў кузаве сапраўды поўна тавараў, больш, чым у таго карабейніка ў вядомай рускай песні. «Звязда».

круглі́ць, круглю, кругліш, кругліць; незак., што.

Разм. Рабіць што‑н. круглым, надаваць акруглую форму. На ёй белы шарсцяны світэр, які вельмі ж да твару, бо яшчэ болей кругліць і без таго круглыя плечы. Сачанка. Я назіраў за тым.., як ён [меднік] на кавадлах .. кругліў пасудзіну. Бядуля.

нажаха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Нагнаць страху, напужаць. Здавалася, што.. і бомбы рвуцца несапраўдныя, і кулямёты лапочуць толькі для таго, каб нарабіць траскатні і нажахаць нас. Сабаленка. [Салавей:] — Нажахаем мяцежнікаў, закруцяцца яны, як шкурат на агні, тады лёгка будзе прарвацца нашым часцям. Грахоўскі.

найле́пшы, ‑ая, ‑ае.

1. Самы лепшы. Рэч найлепшай якасці. □ Розум — найлепшае багацце. Прыказка.

2. у знач. наз. найле́пшае, ‑ага, н. Самае лепшае. Марыць аб найлепшым. □ Чалавек, безумоўна, нараджаецца дзеля таго, каб упрыгожваць зямлю, ператвараць яе паводле сваіх уяўленняў аб найлепшым. Карпаў.

•••

Усяго найлепшага — развітальнае нежаданне.

напаўсо́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца ў стане напаўсну, не зусім прачнуўся або не зусім заснуў. Напаўсонны чалавек. // Які ўласцівы для таго, хто знаходзіцца ў такім стане. Напаўсонныя вочы.

2. Амаль без сну. Прайшоў дзень, мінула ноч, вельмі падобная на ранейшыя ночы — напаўсонная, трывож[н]ая. Шахавец.