бу́дучы, -ая, -ае.
1. Такі, які адбудзецца ўслед за цяперашнім.
Б. год.
2. Такі, які будзе потым, у далейшым.
Будучыя ўрачы.
3. у знач. наз. бу́дучае, -ага, н. Час, які ідзе ўслед за цяперашнім.
Заглянуць у б.
4. у знач. наз. бу́дучае, -ага, н. Лёс, доля.
Б. планеты.
○
Будучы час — катэгорыя дзеяслова, якая характарызуе дзеянне ў часе, што наступіць пасля гаворкі аб ім.
◊
У будучым — пазней, у далейшым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
аднаві́цца, -наўлю́ся, -но́вішся, -но́віцца; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыйсці, вярнуцца да ранейшага нармальнага стану; адрадзіцца.
Аднавілася народная гаспадарка.
Аднавілася здароўе.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Прыпомніцца, зноў узнікнуць у памяці.
Ранейшыя малюнкі аднавіліся ў памяці.
3. Вярнуць сабе ранейшае службовае, прававое становішча.
А. на працы.
А. ў правах.
4. Пачацца зноў пасля перапынку.
Заняткі ў школе аднавіліся.
|| незак. аднаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
про́рва, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Стромкі і глыбокі абрыў; бездань.
Сарвацца ў прорву.
На краі прорвы (таксама перан.: на краі гібелі).
2. перан. Прынцыповае разыходжанне ў чым-н.
Пасля гэтай спрэчкі паміж імі лягла п.
3. Вельмі вялікая колькасць каго-, чаго-н. (разм.).
Паспрабуй накарміць такую прорву.
П. грошай.
4. Пра каго-, што-н., што паглынае, пажырае многа чаго-н. (разм., неадабр.).
Якая п.: не ўкарміць яго!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
запусце́ць, ‑ее; зак.
1. Прыйсці ў стан заняпаду, закінутасці; запуставаць. Месца, дзе стаяла вёска Мальва, пасля страшнага пажару запусцела, зарасло сасоннікам і дубняком. Кірэенка.
2. Абязлюдзець, апусцець. — Запусцеў двор, абязлюдзеў, — сказаў Камлюк. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аптымісты́чны, ‑ая, ‑ае.
Прасякнуты аптымізмам, жыццярадасны. Але, нягледзячы на такое гарэнне і завіруху ў думках, пасля таго як убачыў таполі і раку, да.. [Шыковіча] вярнулася звычайная аптымістычная здольнасць любавацца навакольным: зімой, дрэвамі, жанчынамі, дзецьмі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адка́т, ‑у, М ‑каце, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. адкочваць — адкаціць і адкочвацца — адкаціцца.
2. Спец. Зваротны рух ствала ці ўсёй гарматы пасля стрэлу. Тысячы жэрлаў гармат з адкатам узрыгваюць першы агонь. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
курэ́цца, ‑эецца; незак.
Разм. Тое, што і курыцца (у 1–3 знач.). Туман прынёс аднекуль гарэлае: недзе блізка курэўся пасля пастухоў на вогнішчы корч. Пташнікаў. На вуліцах каля хат снег курэўся, як дым. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаго́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які вызначаецца дажджлівым, слотным надвор’ем. Пасля непагодлівых дзён з дажджамі і сцюдзёнымі вятрамі нарэшце ўсталявалася ціхае яснае надвор’е. Шчарбатаў. Дні, калі Рыгорку давялося замяняць бацьку, былі непагодлівыя — дажджлівыя і ветраныя. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парабко́ўства, ‑а, н.
Занятак парабка. Пасля жаніцьбы пайшоў [бацька] да панскага ўпраўляючага Ганса Хрыстафоравіча Мухеля сказаць, што кончылася яго і Луізіна парабкоўства. Грахоўскі. Так і не выйшаў Ігнат з парабкоўства, мусіў гнуцца на пана. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасляабе́дзенны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае, адбываецца пасля абеду. Пасляабедзенны адпачынак. Пасляабедзенная прагулка. □ У пасляабедзенны час у тым самым лесе ехалі дзве сялянскія фурманкі. Чорны. Пасляабедзеннае сонца залаціла.. [дзяўчынцы] каштанавую галоўку сваімі ласкавымі праменямі. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)