Verbum

дэ́спат, -а, М -паце, мн. -ы, -аў, м.

1. Вярхоўны правіцель у рабаўладальніцкіх манархіях старажытнага Усходу, які карыстаўся неабмежаванай уладай.

2. перан. Самаўладны, жорсткі, бязлітасны чалавек.

Быць дэспатам у сям’і.

дэспаты́зм, -у, м.

1. Неабмежаваная ўлада, самавольства.

Д. самаўладства.

2. перан. Паводзіны дэспата (у 2 знач.).

Сямейны д.

|| прым. дэспаты́чны, -ая, -ае.

дэспаты́чны, -ая, -ае.

1. гл. дэспатызм, дэспатыя.

2. перан. Самаўладны, які не лічыцца з воляй і жаданнямі іншых.

Дэспатычная натура.

|| наз. дэспаты́чнасць, -і, ж.

дэспаты́я, -і, ж.

1. Форма неабмежаванай дзяржаўнай улады.

2. Дзяржава, якой кіруе дэспат (у 1 знач.).

|| прым. дэспаты́чны, -ая, -ае.

дэталёвы, -ая, -ае.

Падрабязны, з усімі дэталямі (у 1 знач.).

Дэталёвае даследаванне.

|| наз. дэталёвасць, -і, ж.

дэталізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Распрацаваць (распрацоўваць) у дэталях (у 1 знач.), падрабязна ўдакладніць (удакладняць).

Д. план правядзення сесіі.

|| наз. дэталіза́цыя, -і, ж.

дэта́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Невялікая падрабязнасць, прыватнасць.

У праекце ўсе дэталі прадугледжаны.

2. Частка механізма, машыны, якая не можа быць разабрана на іншыя, больш простыя і драбнейшыя часткі.

дэтана́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Прыстасаванне з выбуховым рэчывам, якое выклікае дэтанацыю асноўнага зарада.

Капсуль-д.

|| прым. дэтана́тарны, -ая, -ае.

дэтана́цыя, -і, ж. (спец.).

1. Імгненны выбух рэчыва, выкліканы выбухам другога рэчыва або ўдарам.

2. Хуткае і няпоўнае згаранне паліва ў рухавіку ўнутранага згарання.

Д. паліва.

|| прым. дэтанацы́йны, -ая, -ае.

дэтэ́ктар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне ў радыёпрыёмніку для пераўтварэння ваганняў высокай частаты ў ваганні нізкай частаты.

2. Прылада для выяўлення радыеактыўнага ці цеплавога выпраменьвання.

Д. ядзерных выпраменьванняў.

○

Дэтэктар хлусні — спецыяльнае прыстасаванне для запісу фізіялагічных паказчыкаў таго, каго дапытваюць, або падвыпрабавальнага.

|| прым. дэтэ́ктарны, -ая, -ае.

○

Дэтэктарны прыёмнік — найпрасцейшы радыёпрыёмнік, у якім прынятыя сігналы пераўтвараюцца ў гукавыя пры дапамозе крышталічнага дэтэктара.