дыплама́тыя, -і, ж.
1. Дзейнасць урада па ажыццяўленні знешняй, міжнароднай палітыкі дзяржавы.
2. перан. Тонкі разлік, умельства і спрыт у дзеяннях, накіраваных на дасягненне якой-н. мэты.
Наскрозь бачу тваю дыпламатыю.
|| прым. дыпламаты́чны, -ая, -ае.
Дыпламатычныя адносіны.
Д. падыход да справы.
○
Дыпламатычны корпус — замежныя дыпламаты, акрэдытаваныя ў якой-н. краіне.
|| наз. дыпламаты́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
леса...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да лесу (у 1 і 2 знач.), лясной гаспадаркі, лясны, напр.: лесагадавальнік, лесазнаўства, лесанасенны, лесапасадкі, лесаразвядзенне, лесаўпарадкаванне, лесаўчастак, лесаапрацоўчы, лесагандаль, лесаматэрыял, лесапавал, лесанарыхтоўшчык;
2) які змяшчае лес (у 1 знач.), існуе разам з лесам (у 1 знач.), напр.: лесапарк, лесастэп, лесатундра, лесакустовы, лесагорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маёмасны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да маёмасці, звязаны з уладаннем маёмасцю. Маёмасныя правы. Маёмасныя адносіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пантэісты́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пантэістаў, пантэізму; уласцівы пантэістам, пантэізму. Пантэістычныя адносіны да прыроды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разарва́ць сов.
1. (разделить на части) разорва́ть; (умертвить, разорвав — ещё) растерза́ть;
р. вяро́ўку — разорва́ть верёвку;
ваўкі́ ~ва́лі аве́чку — во́лки разорва́ли (растерза́ли) овцу́;
2. перен. (прекратить) разорва́ть, порва́ть;
р. дыпламаты́чныя адно́сіны — разорва́ть (порва́ть) дипломати́ческие отноше́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бюракраты́зм
(фр. bureaucratisme, ад bureau = бюро + + гр. kratos = улада)
1) канцыляршчына, папяровая валакіта, фармальныя адносіны да справы;
2) тое, што і бюракратыя 1.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Будо́ўля ’будынкі; будаванне’ (БРС, Др.-Падб., Бяльк., Гарэц., Інстр. I, Нас.). Укр. буді́вля, польск. budowla. Няяснае слова. Сувязь з бу́да́, будава́ць, буды́нак бясспрэчная, але якая? Няясныя таксама адносіны паміж усх.-слав. і польскім словам. Брукнер, 46, лічыў, што польск. budowla (як і torgowla) з усх.-слав. моў. Лер-Сплавінскі, JP, 22, 111–117 (Studia, 184), думае, што budowla (суф. ‑owla) з’яўляецца польскім, не запазычаным словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саці́н ’баваўняная або шаўковая тканіна, якая мае гладкі бліскучы правы бок’ (ТСБМ), саці́на ’тс’ (Ян.), саці́навы ’які мае адносіны да саціну’ (ТСБМ, Бяльк.), саці́нкаву ’тс’ (ТС). Праз рус. сати́н ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79) з ням. Satin або франц. satin ’атлас’, якія тлумачаць з араб. zaitūnî ’з кітайскага горада Цзяадун’, г. зн. тканіна названая па месцу паходжання. Гл. Локач, 171; Праабражэнскі, 2, 254; Фасмер, 3, 565.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Страпе́ц, стропэ́ц ‘укладка з дзесяці снапоў, мэндлік, бабка’ (Сл. Брэс., Выг.). Дэрыват ад строп (гл.) з суф. ‑ец; перанос па падабенстве, параўн.: девять снопів поставлять, а дэсетого на шепку, то будэ стропэц. Гл. Выгонная, БЛ, 6, 63–64. Няясныя адносіны да страпе́ц ‘памылка, якая з’яўляецца вынікам неабдуманасці (і праз гэта чалавек трапляе ў кепскі, безвыходны стан)’: пыпаласьу страпец (Бяльк.). Адпавядае рус. разм. кры́шка ‘канец, капец’?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nawiązać
зак.
1. прывязаць; панапрывязваць;
2. завязаць; наладзіць;
nawiązać stosunki — завязаць адносіны (стасункі);
2. do czego звярнуцца да чаго; спаслацца на што
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)