Verbum

дыге́сты

(лац. digesta, ад digerere = размяшчаць у парадку)

сістэматызаваныя прававыя зборнікі ўрыўкаў з твораў рымскіх юрыстаў у асноўным па пытаннях прыватнага права, складзеныя ў 6 ст. у Візантыі пры імператары Юстыніяне; як і інстытуцыі 1, мелі сілу закона.

ілюзіяні́зм

(фр. illusionnisme, ад лац. illusio = падман)

1) суб’ектыўна-ідэалістычны светапогляд, паводле якога знешні свет з’яўляецца толькі ілюзіяй, падманам пачуццяў;

2) від цыркавога мастацтва, заснаваны на ўменні артыста пры дапамозе спецыяльнай апаратуры ствараць уражанні знікнення або з’яўлення прадметаў.

кабаламі́н

[ад кобаль(т) + (віт)амін]

вітамін B12, які па структуры блізкі да гемаглабіну, але замест жалеза змяшчае кобальт, прысутнічае ў многіх прадуктах жывёльнага паходжання (напр. у печані і нырках буйной рагатай жывёлы); выкарыстоўваецца пры лячэнні малакроўя, нервовых і скурных хвароб і інш.

мі́дэль-шпанго́ўт

(ад мідэль + шпангоўт)

1) крывая на тэарэтычным чарцяжы, якая атрымана пры сячэнні судна ў сярэдзіне яго або ў самым шырокім месцы папярочнай плоскасцю, перпендыкулярнай да дыяметральнай плоскасці судна;

2) шпангоўт, размешчаны ў самым шырокім месцы судна.

міра́ж

(фр. mirage)

1) аптычная з’ява ў атмасферы, пры якой узнікаюць уяўныя адлюстраванні далёкіх наземных прадметаў у сувязі з пераламленнем сонечных праменяў у нераўнамерна нагрэтых слаях паветра (назіраецца ў пустынях, стэпах, на моры);

2) перан. нешта падманлівае, уяўнае.

патро́н​¹

(ням. Patrone, ад фр. patron)

1) гільза з капсулем, зарадам і куляй або шротам;

2) прыстасаванне, куды ўкручваецца электрычная лямпачка пры далучэнні да электрасеткі;

3) прыстасаванне ў такарным і свідравальным станку для замацавання дэталі, якая апрацоўваецца.

пепсі́н

(н.-лац. pepsinum, ад гр. pepsis = страваванне)

1) неабходны для стрававання фермент страўнікавага соку чалавека і пазваночных жывёл, здольны расшчапляць бялкі;

2) лекавы прэпарат, які вырабляюць са страўніка свіней, авечак і інш.; выкарыстоўваецца пры гастрытах і дыспепсіі.

цэласта́т

(ад лац. caelum = неба + -стат)

астранамічны прыбор з двума плоскімі люстэркамі, з якіх адно нерухомае, а другое рухаецца пры дапамозе гадзіннікавага механізма, што дае магчымасць вывучаць бачны рух нябесных свяцілаў, які назіраецца ў выніку сутачнага вярчэння Зямлі.

эфемеры́ды

(гр. ephemeris, -idos = дзённік)

1) штодзённыя запісы важнейшых падзей, якія вяліся пры двары Аляксандра Македонскага;

2) астранамічныя звесткі (напр. каардынаты зор, планет) для пэўных момантаў часу;

3) крылатыя насякомыя, якія жывуць вельмі нядоўга, адзін або некалькі дзён.