Сважы́ць ‘струменіць’ (глыб., Сл. ПЗБ). Аўтары слоўніка мяркуюць пра сувязь з рус.скважина ‘шчыліна’, што дае падставы бачыць у ім дэфармаванае рус.сквози́ть ‘праймаць наскрозь’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лазм.
1. (шчыліна, адтуліна) Loch n -(e)s, Löcher;
2.тэх. Mánnloch n;
авары́йны лаз Nótausstieg m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Праём ’адтуліна ў сцяне для акна, дзвярэй’ (ТСБМ), ’вушка (у іголцы)’, ’праход, шчыліна’ (Гарэц., Нас., Др.-Падб.), параўн. рус.проём ’праём’, чэш.průjem ’панос’. Бязафіксны дэрыват ад пранімаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свідраві́на ‘шчыліна, буравая адтуліна’ (ТСБМ). Наватвор 60‑х гг. XX ст., аўтарства прыпісваецца Я. Скрыгану (PC, 1995, 11, 11); ад сві́драваць ‘рабіць адтуліну свярдзёлкам або бурам’, гл. свідар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rift
[rɪft]1.
n.
1) расшчэ́піна, шчы́лінаf.
2) Figur. разры́ў -ву m.
2.
v.
расшчапля́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
cleft
I[kleft]
n.
расшчэ́піна, шчы́ліна, раско́ліна f.; цясьні́на f.
II[kleft]
p.t. and p.p. of cleave
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
eyehole
[ˈaɪhoʊl]
n.
1) Anat. вачні́ца f.
2) во́чка n. (і ў вяза́ньні)
3) назіра́льная шчы́ліна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Пашчула́каць ’вылушчыць’ (віл., Сл. ПЗБ). Да па‑ і шчалукаць < шчалкаць ’лушчыць’ (валож., Сл. ПЗБ), рус.щелкать, якое, паводле Гараева (428), ад щель ’шчыліна’. Фасмер (4, 501) дапускае гукаперайманне (< щёлк!).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прасе́ліна ’шчыліна, расколіна’ (Нас.). Чэш.prasėdiіпа ’даліна, лажбіна’, серб.-харв.prosjelina ’расколіна’. Прасл.*prosedlina (Варбат, Морфонология, 204). Да *prosedati ’прасядаць’, уласна ад дзеепрым. прошл. часу на -/- з суф. ‑ina.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раске́п ’раскол, шчыліна’ (Нас., ТСБМ). Сюды ж раске́п, роске́п ’раздвоены дышаль у вупражы валоў’ (ПСл, Лексика Пол.). Зыходнай формай лічыцца *расскеп, параўн. рус.дыял.расскеп ’тс’, што, паводле Фасмера (3, 445), ад скепать ’расшчапляць, калоць’. Ад раске́піць, гл.; паводле Карскага (1, 368), вядомае і ў старабеларускі перыяд, пры звычайным рашчэп (ращеп). Захаванне першасных спалучэнняў ске‑ (< прасл.*skoaip‑) Векслер (Гіст., 92) звязвае са старажытным падзелам славянскіх моў, параўн. макед.расцеп ’разлом, шчыліна ў скале’. Меркаванне пра запазычанасць гл. Цвяткоў, Запіскі, 2, 72.