◎ Палоўня ’месца, адгароджанае ў гумне для збожжа’ (Сцяшк. Сл.), ’адрына’ (Нар. сл., пінск.), половня ’хлеў, дзе зімой захоўваюць сена’ (Сл. Брэс.), палбу́нік ’адрына’ (ДАБМ, 789), полбу́ньік ’месца для захавання паловы’ (Шушк.), ’адрына’ (Тарнацкі, Studia). Рус. половень, половня ’маленькая сушня на таку’, укр. половень ’імшанік’, чэш. дыял. plevna ’маленькі хлеў, прыбудова для захавання паловы’, серб.-харв. пле̏вница ’тс’. Да палова 2 (гл.) (Фасмер, 3, 312; Махэк₂, 459). Сюды ж палувенка, палу́нька, палу́ня, палу́нік (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Sero paras stabulum tauros jam fure trahente

Позна будаваць хлеў, калі злодзей ужо цягне валоў.

Поздно строить хлев, когда вор уже тянет волов.

Гл.: Sero est...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Стадо́ла ‘канюшня на заезным двары’, ‘вялікі хлеў’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Шат., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ), ‘адрына’ (Сл. ПЗБ, Сл. Брэс.), ‘адрына; пуня’ (Скарбы), ‘вялікая пабудова’ (ТС, Ян.), стадо́ля ‘вялікае заезнае памяшканне’ (Шат.), стодо́л ‘адрына для малацьбы’, ‘частка адрыны, дзе малоцяць’ (Шушк.). Укр. стодо́ла, стодо́ля ‘клуня’, рус. стодо́ла ‘навес, хлеў, адрына’, польск. stodoła ‘гаспадарчы будынак для захоўвання сена, збожжа і пад.’, чэш. stodola ‘тс’. Запазычанне праз польскае і чэшскае пасрэдніцтва з ст.-в.-ням. stadal ‘хлеў, стойла’; гл. Міклашыч, 323; Фасмер, 3, 764; Брукнер, 516; Махэк₂, 578; Борысь, 578; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 339–340. У беларускай праз польск. stodoła (Карскі, Белорусы, 135; Кюнэ, Poln. 99); ст.-бел. стодола (стадола) ‘гасцініца, карчма, гумно’ (XVI ст.) з ст.-польск. stodoła.; гл. Булыка, Лекс. запазыч., 97.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абмалаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; зак., што.

Малоцячы, аддзяліць зерне ад калосся, саломы. З суседняй вёскі амаль штодня прыходзіць старэйшая дачка і просіць ад бацькі дапамогі: то накасіць сена, то хлеб абмалаціць, то хлеў накрыць. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пу́ня, ‑і, ж.

Вялікая халодная будыніна для захоўвання сена; адрына. За хатай — клець на каменным падмурку, цёплы хлеў, прасторная пуня, садок са старых і маладых дрэў. Хадкевіч. [Хлопцы] начавалі покатам на сене ў вялікай пуні. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халту́рны, ‑ая, ‑ае.

Разм. зневаж.

1. Які мае адносіны да халтуры; які займаецца халтурай. Халтурны пераклад. □ Ішоў [Шапшон] халтурнаю дарогай: Дзе хату зробіць, а дзе хлеў. Смагаровіч.

2. Які з’яўляецца халтурай (у 2 знач.). Халтурны нарыс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

barn

[ˈbɑ:rn]

n.

1) гумно́ n., пу́ня f., адры́на f.

2) хлеў -ява́ m., ста́йня f.

3) барн -а m. (адзі́нка ме́ры)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Прагуме́нак, прогуме́нок, прыгуме́нок, прогме́нок, пругме́нок, пругуме́нак ’месца на дварэ, дзе пабудаваны хлеў’ (Сл. Брэс.), ’месца ля гумна’, ’павець ля гумна, месца перад хлявом’, ’двор паміж с.-гасп. будынкамі’ (ТС). Гл. прыгуменок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перазолкі ’шчолак’ (хойн., Мат. Гом.). Паводле ілюстрацыі: Выкінь за хлеў перазолкі, Іван — значэнне лексемы вызначана недакладна, трэба: ’попел ад шчолаку’. Да пера- і залі́ць 2 (гл.). Лексема ўтворана пры ад’ідэацыі пазолкі ’шчолак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пакармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго.

1. Даць есці; накарміць. У сераду раніцай.. [Андрэй] зайшоў у хлеў з вязкай канюшыны — трэба было пакарміць коней перад дарогай. Чарнышэвіч. [Тварыцкая] увайшла ў хату, пакарміла дзяўчынку, паклала спаць. Чорны.

2. Карміць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)