Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гамані́ць, ‑маню, ‑моніш, ‑моніць; незак.
1. Весці гаворку, размаўляць з кім‑н. Да брата Прыходзяць сябры, Гамоняць аб справах Да позняй пары.Астрэйка.// Гаварыць, расказваць пра што‑н. Доўга гаманіў Базыль ды аб усім патроху.Нікановіч.Сядзяць людзі-падарожнікі ды грэюцца. Стары белабароды дзед гамоніць нешта.Каваль.
2.Узнімаць гоман, шумець, гучна перагаворваючыся. На пустой, спаленай вуліцы Паплавоў ціснуўся, гаманіў натоўп.Мележ.За ракой гаманілі начлежнікі.Пташнікаў.
3.перан. Ствараць бязладныя гукі, шумець, гусці. А мора несціханае гамоніць, на дзюны хвалі ўспененыя гоніць.А. Вольскі.Шумяць лугавіны, разліўшы духмянасць, Гамоняць пад ветрам.. палі.Ляпёшкін.// Поўніцца, запаўняцца шумам, гоманам. Горад шумеў і гаманіў рознымі галасамі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узніма́ццанесов.
1. (всходить, занимать более высокое место) поднима́ться;
2. (становиться выше по уровню) поднима́ться; (непомерно увеличиваться — ещё) вздува́ться;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
áufwerfen
*vt
1) адчыня́ць (рэзка), расчыня́ць
2) капа́ць (яму)
3) насыпа́ць (земляное ўзвышэнне)
4) ускі́дваць (галаву)
5) кі́даць уве́рх, накі́дваць
6) узніма́ць, закрана́ць (пытанне)
◊ viel Staub ~ — узня́ць вэ́рхал
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ране́й, прысл.
1.Выш. ст.дапрысл. рана 2 (у 2 знач.).
2. Да пэўнага, указанага моманту. Сонца падымалася неяк марудна, раса ападала паволі. Можа яна ў гэтую раніцу ападала б і вельмі доўга, каб Аленка не прыйшла раней тэрміну.Колас.— Дык вось і зробім лаўтра пад’ём на дзве гадзіны раней звычайнага.Брыль.
3. У мінулым, да гэтага, да нядаўняга часу. Пімен Бумажкоў раней займаўся сельскай гаспадаркай, пасля пайшоў працаваць на завод рабочым.Чорны.Як ішлі камсамольцы раней на вайну, так ты сёння ідзеш узнімаць цаліну.А. Вольскі.
4. Спачатку, найперш. Раней, чым сабе, дзед накладваў мне ежу ў алавяную місачку.Бядуля.Што пачнецца раней — наступленне ці блакада — вельмі цяжка згадаць.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпень, шпяня; мн. шпяні, ‑ёў; м.
1.Спец. Стрыжань падоўжанай цыліндрычнай ці чатырохграннай формы на паверхні дэталі, які ўваходзіць у паглыбленне другой дэталі для змацавання. Раніцою шпяні паступалі з перабоямі, давялося бегчы ў .. аддзяленне, званіць у камітэт камсамола — узнімаць бучу.Карпаў.// Завостраны стрыжань для насаджвання чаго‑н. Цяпер .. [Зіна] сядзела за столікам, дзе была раздатачная, і на вострыя, як шыла, шпяні натыкала чэкі, што брала ад афіцыянтак.Грамовіч.// Пра тое, што сваім знешнім выглядам, формай нагадвае такі стрыжань. Балоты абярнуліся ў суцэльныя вадзяныя пустыні, дзе .. выступалі адны толькі парыжэлыя купіны.. ды высокія шпяні алешын.Колас.
2. Частка ліцейнай формы, якая служыць для атрымання ўнутранай поласці адліўкі. На нашым участку мы робім шпяні для адліўкі дэталей аўтамабіляў.«Работніца і сялянка».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)