мане́ра1

(польск. maniera, ад фр. manière)

1) спосаб што-н. рабіць, прыём, прывычка (напр. м. размаўляць);

2) знешняя форма паводзін (напр. м. трымацца);

3) сукупнасць творчых асаблівасцей пісьменніка, мастака, музыканта, яго індывідуальны стыль, а таксама адметныя рысы якога-н. твора мастацтва, чыйго-н. выканання мастацкіх твораў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Логіка ’навука аб законах і формах мыслення’, ’ход разважанняў’, ’унутраная заканамернасць’ (ТСБМ); ст.-бел. лоика (1519 г.) запазычанне са ст.-польск. loika (пры наяўнасці і logika, якое з с.-лац. logica (дзе ‑gi‑ > ‑ji‑) < лац. logica < ст.-грэч. λογική (τέκνα) ’навука размаўляць, весці дыспут’ (Слаўскі, 4, 324; Булыка, Лекс. запазыч., 161). Крукоўскі (Уплыў, 81) выводзіць лексему з рус. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Sprchfertigkeit

f -, -en дар сло́ва, красамо́ўства

~ bestzen* — 1) свабо́дна размаўля́ць на ро́зных мо́вах, до́бра ве́даць мо́вы; 2) вало́даць да́рам мо́вы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ба́каць ’мнагасловіць, базікаць, балбатаць; марудна гаварыць; няцвёрда чытаць’ (Нас.). У ст.-бел. мове і з іншым значэннем. Гл. Бярында, 148: облича́ю: строфу́ю, фука́ю, ба́каю, слословлю̀, преконыва́ю; Бярында, 42: запрѣще́ніе: загрожене, бакане, фука́не, лаѧне. Рус. (зах.) ба́кать гаварыць, размаўляць’, укр. ба́кати гаварыць ба; абвінавачваць, скардзіцца’ (да гэтага другога значэння параўн. у Бярынды). Або ад ба!, або ад *bajati (гл. Рудніцкі, 57).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перакаля́каць (пірыкыля́кыць) ’перажыць, перамадзець’. Нагадвае польск. przekołatać ’перамучыцца’, якое магло быць фанетычна відазменена пад уплывам семантычна блізкай лексемы каля́кацьразмаўляць; доўга і прыніжала прасіць, канькаць’, пашыранай у суседніх рус. гаворках, аднак геаграфія, магчыма, пярэчыць такому пазычанню. Параўн., аднак, калата́ць ’біць, грукаць’, гл. калаты́рыць, а таксама перабі́цца ’пражыць як-небудзь’ (прасл. *koltiti і *kъltati, гл. Бернекер, 550; Брукнер, 247; Слаўскі, 2, 364–365).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

подобру́ нареч., прост. па-до́браму;

подобру́ разгова́ривать па-до́браму размаўля́ць;

подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы, па до́брай во́лі, паку́ль не по́зна;

убира́йся подобру́-поздоро́ву выбіра́йся паку́ль цэ́лы (па до́брай во́лі, паку́ль не по́зна).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

су́хо нареч., безл., в знач. сказ., прям., перен. су́ха;

су́хо разгова́ривать с ке́м-л. су́ха размаўля́ць з кім-не́будзь;

у меня́ в го́рле су́хо у мяне́ ў го́рле су́ха;

су́хо-на́сухо су́ха-на́суха;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

verbtten

* vt

sich (D) etw. ~ — пярэ́чыць, пратэстава́ць су́праць чаго́-н.

ich verbtte mir desen Ton — прашу́ не размаўля́ць са мной такі́м то́нам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Таро́кацьразмаўляць памяркоўна, спакойна, пра не вельмі важнае’ (Янк. 3.), таро́къць, таро́къцца ’марудзіць, затрымлівацца’ (мёрск., Нар. сл.), таро́кацца ’доўга гаварыць, дамаўляцца, спрачацца, марудзіць’ (ТСБМ), ’таргавацца, доўга дамаўляцца, упірацца’ (Кал., Барад.), ’спрачацца’ (Жд. 2), ’барукацца’ (швянч., Сл. ПЗБ), сюды ж торо́ка ’балбатуха’ (іван., бяроз., ЖНС). Параўн. рус. дыял. тара́кать, тарара́кать ’балбатаць’, серб.-харв. торо̀кати ’балбатаць, пляткарыць’. Дзеясловы гукапераймальнага паходжання (Фасмер, 4, 21; Скок, 3, 485). Параўн. тарочыць2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

pltern

1.

vi

1) шуме́ць, груката́ць; бушава́ць (разм.); каці́цца [ру́хацца] з шу́мам [з гру́катам]

2) размаўля́ць на павы́шаным то́не

2.

vt кі́нуць з гру́катам (што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)