прадме́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да прадмета (у 1, 3 і 6 знач.).
2. Матэрыяльны, фізічны. // Наглядны, заснаваны на канкрэтных фактах. Прадметная агітацыя. □ Прадметная канкрэтнасць паэтычнага мыслення Багдановіча, як правіла, вельмі зямная. Лойка.
•••
Прадметнае шкло (спец.) гл. шкло.
Прадметная сістэма навучання гл. сістэма.
Прадметны урок гл. урок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трані́ла (трані́ло) ’дэталь у возе ў выглядзе развілкі, якая прыдае ўстойлівасць задняй частцы воза’ (Скарбы, Сл. ПЗБ), трані́дло ’тс’ (свісл., Шатал.), трайні́ла ’тс’ (навагр., там жа), звязана з трайня ’тс’ (гл.); паланізаваны варыянт (‑дл‑ замест ‑л‑) лексемы сведчаць пра яе інавацыйны характар, канец слова, магчыма, пад уплывам правіла ’тс’ (Маслен.), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
усеагу́льны allgeméin;
усеагу́льны страйк Generálstreik m -s, -s;
усеагу́льная гісто́рыя allgeméine Geschíchte;
усеагу́льны пе́рапіс насе́льніцтва allgeméine Vólkszählung;
усеагу́льнае захапле́нне allgemeíne Begéisterung;
усеагу́льнае пра́віла allgeméingültige Régel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сложе́ниеI
1. (действие) склада́нне, -ння ср., скла́дванне, -ння ср.;
сложе́ние сил физ. склада́нне сіл;
2. мат. склада́нне, -ння ср.;
пра́вило сложе́ния пра́віла склада́ння.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
базі́ліка базі́лі́ка
[лац. basilica, ад гр. basilike (stoa) = царскі (порцік)]
будынак (як правіла, касцёл) прамавугольнай формы з двума радамі калон унутры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
deduce
[dɪˈdu:s]
v.
1) выво́дзіць (з агу́льнага пра́віла); дахо́дзіць, даду́мвацца, рабіць высно́ву
2) прасо́чваць (пахо́джаньне або́ пача́ткі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
féstsitzen
* аддз. vi засе́сці, загру́знуць
díese Régel sitzt nicht fest — гэ́та пра́віла не засво́ена як след
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сцяг, -а, мн. сцягі́, -о́ў, м.
1. Палотнішча ўстаноўленага памеру, формы і колеру (колераў), звычайна з эмблемай дзяржавы, вайсковай часці, арганізацыі і інш., якое выкарыстоўваецца ў якасці іх сімвалу і, як правіла, прымацоўваецца адным бокам да дрэўка або шнура.
Дзяржаўны с.
Беларусі.
Палкавы с.
С.
Перамогі.
2. Кавалак тканіны пэўнай формы і афарбоўкі, які служыць знакам чаго-н., упрыгожаннем і інш.
Зялёны с.
Махаць сцягамі.
◊
Пад сцягам міру — у імя міру.
Трымаць высока сцяг (чаго-н.) — захоўваць якія-н. ідэалы, запаветы (высок.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сезо́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пэўнага сезона, звязаны з ім. Халуста трымаў круглы год парабка і служанку, а ў час жніва і сенакосу паймаў сезонных работнікаў. Чарнышэвіч. З пагаршэннем надвор’я, як правіла, адразу паяўляюцца сезонныя сельскагаспадарчыя работы. Кулакоўскі. // Які адпавядае пэўнаму сезону, які дзейнічае ў гэты сезон. Сезоннае адзенне. Сезонны білет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шафёрскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шафёра, уласцівы яму. Шафёрскія правы. □ Я прыгадаў няпісанае шафёрскае правіла: лепш аб’ехаць сто кіламетраў па добрай дарозе, чым паўзці дзесяць па дрэннай. Хадкевіч. // Прызначаны для шафёра. Дзяўчына падбегла да шафёрскай кабіны, працягнула шафёру абедзве рукі з двума рамонкавымі букетамі. Янкоўскі. // Прызначаны для падрыхтоўкі шафёраў. Шафёрскія курсы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)