Сукарды́чына ’дзеравіна са скручанымі слаямі’ (Полымя, 1970, 2, 120). Відавочна да *сукар (гл. сукарак) з экспрэсіўнай суфіксацыяй; прамежкавая форма *сукарда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тата́р ’татарын’: Устань мілы, татар едзіць, Татар едзіць — вайна будзіць (з нар. песні; ушац., Полымя, 2001, 3, 270). Гл. татарын.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тоісь-то ’значыцца’ (глыб., Полымя, 1998, 11, 231). Відаць, дэфармаванае рус. то́ есть ’гэта значыць’ з узмацняльнай часціцай то, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бензаво́з, ‑а. м.

Аўтацыстэрна для перавозкі бензіну. Шуганула з кустоў высока ў гору полымя — загарэліся бензавозы. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буржуа́, нескл., м.

Прадстаўнік класа буржуазіі. Ліберальныя буржуа зусім не мелі на ўвазе выступаць супраць самадзяржаўя. «Полымя».

[Фр. bourgeois.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ператле́ць, ‑ее; зак.

1. Сапсавацца ад тлення; сатлець; перагніць. Лісце ператлела.

2. Згарэць без полымя. Вуголле ператлела.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Прыхільнік пурызму. Для пурыстаў трыццатых — саракавых гадоў стыль Гогаля здаваўся нязграбным. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квінтэсе́нцыя, ‑і, ж.

Кніжн. Аснова, самая сутнасць чаго‑н. Гэта гісторыя і з’яўляецца ядром апавядання, яго квінтэсенцыяй. «Полымя».

[Ад лац. quinta essentia — пятая сутнасць (у антычнай і сярэдневяковай філасофіі — асноўная сутнасць рэчаў).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мазаі́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць мазаічнага (у 2 знач.). Рыхласць кампазіцыі стварае ўражанне мазаічнасці, раскіданасці асобных эскізных малюнкаў. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыго́нніцтва, ‑а, н.

Грамадскі лад, заснаваны на прыгонным праве. Дзеянні рэвалюцыйных мас абумовілі падзенне прыгонніцтва ў Расіі. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)