халада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. безас. Пра наступленне халадоў, паніжэнне тэмпературы паветра. Зноў як бы ўзнімаўся вецер і халадала. Чорны. Нізіны зацягвала туманам. Халадала. Шамякін. Халадала. Але ад перагрэтага асфальту ўсё несла чадным духам. Вышынскі.

2. Разм. Тое, што і халадзець (у 2, 3 знач.). І жорсткія думкі, ад якіх аж халадала спіна.., не пакідалі яго [Шмульке] ні на момант. Лынькоў.

3. Разм. Пакутаваць ад холаду; мерзнуць. Бабкі, прабабкі Ішлі пехатой, Ішлі месяцамі Да Лаўры святой. Давалі зарок. Халадалі, пасцілі, Каб іх ацанілі, Грахі адпусцілі. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ажыята́ж

(фр. agiotage)

1) штучна выкліканае хваляванне, узбуджэнне з мэтай прыцягнення ўвагі да чаго-н.;

2) штучнае павышэнне ці паніжэнне курсу біржавых папер або цэн на тавары з мэтай атрымання прыбытку.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

zniżka

zniżk|a

ж.

1. зніжэнне; паніжэнне;

~a cen — зніжэнне цэн;

2. скідка, зніжка; (і)льгота;

bilet ze ~ą — (і)льготны білет

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

спекуля́нт м. Spekulánt m -en, -en; Schíeber m -s, -;

буйны́ спекуля́нт Gróßschieber m; бірж. Börsenspekulant m, Jobber [´ʤɔbər] m -s, -; (які грае на павышэнне) Haussier [ho´sje:] m -s, -s; Préistreiber m -s, -; (які грае на паніжэнне) Kontermineur [-´nø:r] m -s, -s, Préisdrücker m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

заўважа́цца несов.

1. наблюда́ться, замеча́ться; отмеча́ться;

~жа́ецца ця́га да наву́кі сяро́д мо́ладзі — замеча́ется интере́с к нау́ке среди́ молодёжи;

пры некато́рых хваро́бах ~жа́ецца рэ́зкае паніжэ́нне тэмперату́ры — при не́которых заболева́ниях отмеча́ется (наблюда́ется) ре́зкое пониже́ние температу́ры;

2. страд. замеча́ться, примеча́ться; подмеча́ться; см. заўважа́ць 1, 3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АРКТЫ́ЧНЫ ФРОНТ,

лінія падзелу паміж арктычным паветрам і паветрам умераных шырот (палярным паветрам), паўд. мяжа арктычнай паветранай масы. Фарміруецца ў Арктыцы на Пн ад Еўропы і Паўн. Амерыкі паміж 60° і 75° паўн. ш. У залежнасці ад напрамку руху арктычнага фронту на адным з участкаў можа быць цёплым, на другім халодным, з ім звязана інтэнсіўная цыкланічная дзейнасць. На тэр. Беларусі прыходзіць з ПнЗ (з Атлантычнага сектара Арктыкі), радзей — з Пн і ПнУ. На клімат Беларусі найб. уплываюць халодныя ўчасткі арктычнага фронту, якія выклікаюць ападкі, паўн. вятры, паніжэнне т-ры паветра, зімой — мяцеліцы. За год пад уплывам халоднага арктычнага фронту ў сярэднім бывае 21—24 дні.

т. 1, с. 482

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

spadek, ~ku

spad|ek

м.

1. спад; падзенне, зніжэнне;

~ek cen — зніжэнне цэн;

~ek dochodów — паніжэнне даходаў;

~ek produkcji — падзенне вытворчасці;

~ek wartości akcji — спад (падзенне) вартасці акцый;

~ek zysków — паніжэнне прыбыткаў;

2. пакатасць;

3. спадчына;

dostać co w ~ku po kim — атрымаць што ў спадчыну ад каго;

4. змяншэнне (вады); спад

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

цэ́ны мн. камерц. (адз. цана́) Préise pl;

накру́чваць цэ́ны Préise in die Höhe tréiben*;

падтры́мліваць цэ́ны Préise (unter)stützen;

падвышэ́нне цэн Préissteigerung f;

рост цэн Préiserhöhung f;

падзе́нне цэн das Fállen [Sínken] der Préise;

паніжэ́нне цэн Préissenkung f;

замаро́жванне цэн Préisstopp m -s, -s;

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ка́верт

1. Невялікая глыбокая яма з вадой на лузе (Стол.).

2. Глыбокае месца ў рацэ (Дубр., Палессе Талст.). Тое ж коверт (Дубр.).

3. Вір (Слаўг.).

4. Вокнішча сярод дрыгвы (Стол.).

5. Невялікае забалочанае паніжэнне (Палессе Тур. Крыв.).

6. Лужына; роў (Стол.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Ні́ва ’участак зямлі, ралля’ (Яруш., Чуд., Шат., Касп.), ’участак зямлі аднаго гаспадара’ (Сцяшк.), ’вялікі ўчастак ворнай зямлі, прызначаны цалкам для адной культуры’ (ТС), ’палетак’ (Сл. ПЗБ), ні́ва, ныва ’невялікае поле сярод лесу’ (Сл. Брэс.), ні́ўка ’невялікая палоска раллі’ (Нас., Яруш., Бяльк.), ’невялікае поле, звычайна сярод лесу’ (ТС), укр. ни́ва ’узаранае поле’, рус. ни́ва ’вырабленае і выпаленае пад раллю месца; поле на такім месцы; участак зямлі сярод лесу; засеянае поле, сенажаць’, польск. niwa ’поле, ралля; навіна; поле сярод лесу’, чэш. níva ’поле, ніва, луг’, славац. niva ’тс’, н.-луж. niwa ’ралля, поле, ніва’, славен. njiva ’поле, ралля’, серб.-харв. ни̏ва ’тс’, балг. нива ’тс’, макед. нива ’поле, ралля, луг’. Прасл. *niva, збліжаюць з грэч. νειός ’поле, луг’, што ўзыходзіць да і.-е. *nei̯‑ ’унізе, наніз’; сюды ж літ. neivóti ’паніжаць’, лат. niẽva ’паніжэнне’ (Фасмер, 3, 72; Фрэнкель, 479; Бязлай, 2, 225; Шустар-Шэўц, 13, 1005). Іншыя версіі грунтуюцца на зыходнай семантыцы ’навіна’ (Махэк₂, 400) або ’край, руб’ (Ваян, RÉS, 22, 191).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)