вы́ліцьIIсов. (изготовить посредством литья) вы́лить, отли́ть;
в. звон з ме́дзі — вы́лить (отли́ть) ко́локол из ме́ди
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАТЭРЖАКЕ́ТНАЯ ПЕЧ
(англ. water-jacket літар. вадзяная кашуля),
шахтавая плавільная печ, сценкі якой складзены з пустацелых метал. скрынак (кесонаў), што ахалоджваюцца вадой. Выкарыстоўваецца ў металургіі (пры вытв-сці свінцу, медзі, нікелю, волава).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рэ́зчыкм:
рэ́зчык па дрэ́ве Hólzschnitzer m -s;
рэ́зчык па мета́ле Graveur [-´vø:r] m -s, -e;
рэ́зчык па ме́дзі Kúpferstecher m -s; Radíerer m -s, -;
рэ́зчык па ка́мені Stéinschnitzer m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
звон, зво́на і зво́ну, м.
1. -а, мн. званы́, -о́ў. Ударны сігнальны падвясны інструмент (з медзі або меднага сплаву) у форме пустога ўсечанага конуса з падвешаным усярэдзіне ўдарнікам (языком).
Царкоўны з.
Пажарны з.
Званіць ва ўсе званы (таксама перан.: расказваць усім пра што-н.).
2. -у. Гук, які ўтвараецца гэтым інструментам, а таксама металічнымі або шклянымі прадметамі пры ўдары.
З. касы.
З. шклянак.
3. -у, перан. Погаласкі, плёткі.
Нечага было разносіць такі з. па сяле.
|| прым.зво́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ніе́ла
(іт. niello = чэрнь)
малюнак, выразаны на золаце або срэбры і запоўнены чэрню (цёмным сплавам срэбра, медзі, серы і буры).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пермало́й
[англ. permalloy, ад perm(eability) = пранікальнасць + alloy = сплаў]
сплаў нікелю з жалезам, часам з дабаўкай медзі, хрому, малібдэну, марганцу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
энаргі́т
(ад гр. enarges = відавочны, ясны)
мінерал падкласа складаных сульфідаў ад чорнага да сталёва-шэрага колеру; руда медзі і мыш’яку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дыяпта́з
(ад дыя- + гр. optazo = бачу)
мінерал падкласа кальцавых сілікатаў, водны сілікат медзі ізумрудна-зялёнага колеру; празрыстыя крышталі выкарыстоўваюцца ў ювелірнай справе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бро́нза, ‑ы, ж.
1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі. Скульптура з бронзы.
2.зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву. Выстаўка бронзы.
3.перан. Назва колеру, падобнага да колеру бронзы. Бронза загару. Бронза валасоў. □ Крануты бронзай восеньскія травы, сады лісцё скідаюць спакваля.Калачынскі.
4.Разм. Пра бронзавы медаль, атрыманы за трэцяе месца ў спартыўных спаборніцтвах, на конкурсе і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
медзь, ‑і, ж.
1. Хімічны элемент, метал чырванаватага колеру, вязкі і коўкі. //перан. Пра колер, які нагадвае колер медзі; чырвона-жоўты. Асенніх лісцяў плаўленая медзь кладзецца, астываючы, пад ногі.А. Вольскі.А неба звінела дубамі І сыпала медзь жалудоў.Пысін.
2.зб. Вырабы з гэтага металу. Не трубіў на зары гарніст, Не грымела аркестраў медзь.Панчанка.
3.зб.Разм. Медныя грошы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)