карпу́скула

(лац. corpusculum = маленькае цела)

дробная часціца матэрыі (электрон, фатон і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тальма́х, ‑а, м.

Абл. Палоска матэрыі, перакінутая цераз плячо, для падтрымання раненай або пашкоджанай рукі. — Што тут здарылася? — спытаў Шурка ў чырвонаармейца з рукой на брудным чорным тальмаху. Мехаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апліка́цыя, ‑і, ж.

1. Спосаб стварэння арнаменту, мастацкага ўзору або малюнка шляхам наклейвання (нашыўкі) на што‑н. кавалачкаў рознакаляровай матэрыі, паперы і пад.

2. Арнамент, узор, малюнак, створаны такім чынам.

[Ад лац. applicatio — прыкладванне, наклейванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ЗМЯНЕ́ННЕ,

найбольш агульная форма быцця ўсіх аб’ектаў і з’яў, што ўяўляе сабой усялякі рух і ўзаемадзеянне, пераход з аднаго стану ў другі. Уключае ў сябе любыя пераўтварэнні форм руху, усе працэсы развіцця, а таксама ўзнікненне новых з’яў у свеце. Ахоплівае колькаснае павелічэнне ці змяншэнне характарыстык цел і іх якасныя трансфармацыі. Гістарычна змяняюцца не толькі любыя канкрэтныя ўласцівасці цел, але і самі законы руху матэрыі. У філасофіі З. заўсёды проціпастаўляецца спакой і ўстойлівасць цел, але і самі яны адносныя, таму што з’яўляюцца прыватным выпадкам і вынікам агульнага руху матэрыі.

т. 7, с. 98

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

цадзі́лка ж. спец. Sieb n -(e)s, -e, Séihe f -, -n; Séihtuch n -(e)s, -tücher (з матэрыі)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

біяло́гія, ‑і, ж.

Комплекс навук пра жыццё як асобую форму руху матэрыі, што гістарычна ўзнікла з нежывой прыроды. // чаго. Сукупнасць прыродных асаблівасцей жыцця і развіцця раслінных або жывёльных арганізмаў. Біялогія пшаніцы.

[Ад грэч. bíos — жыццё і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Капы́тка ’жаночы галаўны ўбор з матэрыі’ (Шатал.). Назва звязана з формай убору. Ці запазычаны з польск. kapica, kapka ’чапец’? (гл. Слаўскі, 2, 54–55).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скало́ць², скалю́, ско́леш, ско́ле; скалі́; ско́латы; зак., што.

1. Змацаваць разам што-н., сашпільваючы.

С. кускі матэрыі.

С. шпількай пояс.

2. і каго. Зраніць у многіх месцах чым-н. вострым, калючым.

С. ногі іржышчам.

|| незак. ско́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ско́лка, -і, ДМ -лцы, ж. і ско́лванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

width

[wɪdӨ]

n.

1) шырыня́ f.

2) по́лка, сто́лка f.

curtain taking two widths of cloth — фіра́нка зь дзьвюх по́лак матэ́рыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

уса́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

1. Разм. Дзеянне паводле дзеясл. усадзіць (у 6 знач.).

2. Спец. Памяншэнне ў аб’ёме, памеры пры ўсыханні, застыванні і пад. Усадка бетону. Усадка чыгуну. Усадка матэрыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)