Дра́іць ’драіць’ (БРС). Рус. дра́ить ’тс’. Запазычанне (праз рус. мову) з гал. draaien ’круціць’. Гл. Фасмер, 1, 534.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кудо́шыць ’круціць, згортваць’ (ТС). Да кудаса (гл.) ’мяцеліца, непагадзь, завея’. Рэгулярна а > о пад націскам, спарадычна ‑siti > ‑šiti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сабакрут, собакру́т ’сцяпёр, маркоўнік’ (ТС). Няясна. Магчыма, гаплалогія з *сабакакрут, ад сабака і круціць, але матывы намінацыі невядомыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́кал ’скрыўленне, выгіб’ (Ласт.). Паводле аўтара слоўніка, ад сучы́ць ’скручваць’ (там жа, 103), гл. сукаць ’круціць’ і сукол.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
kréisen
1.
vi круці́цца, кружы́цца, вярце́цца; цыркулява́ць, абарача́цца (пра кроў)
2.
vt круці́ць, вярце́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
whirl2 [wɜ:l] v.
1. вярце́ць; вярце́цца
2. круці́ць; круці́цца;
Leaves whirled in the wind. Лісце кружылася на ветры.
3. прано́сіцца, імча́цца; калясі́ць
4. быць збянтэ́жаным; кружы́цца (пра галаву)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
закруці́ць 1, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак., каго-што.
1. Скруціць; завіць. Закруціць дрот. Закруціць вусы. □ Пані Авяліна пачала папраўляць валасы, каб закруціць на скронях і ля вушэй завітушкі. Бажко. // Загнуць, заламаць. Хтосьці схапіў Юрку за рукі і закруціў іх назад. Курто. // Замацаваць, завязаць (дротам і пад.). Коля стаяў і чакаў, покуль Крамарэвіч закруціў дротам сенцы. Чорны.
2. Абматаць вакол чаго‑н. Закруціць на шыю шалік. Закруціць хустку на галаву.
3. Загарнуць у што‑н., абматаць чым‑н. [Шура] закруціла ў коўдру дзіця, узяла на рукі, выйшла на вуліцу. Арабей.
4. Круцячы, зашрубаваць. Закруціць гайкі. // Павярнуўшы, перакрыць. Закруціць кран.
5. Разм. Моцна захапіўшы, стаміць. — Закруціла мяне любоў з гэтай Лёлькай, месца сабе не знайду. Быкаў.
•••
Закруціць гайку (гайкі) — тое, што і падкруціць гайку (гайкі) (гл. падкруціць).
Закруціць галаву каму — а) выклікаць пачуццё кахання да сябе; б) стаміўшы чым‑н., збіць з толку.
закруці́ць 2, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак.
Разм. Пачаць круціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абара́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Булачны выраб з заварнога пшанічнага цеста ў выглядзе кольца.
Купіць дзецям абаранкаў.
2. перан. Рулявое кола ў аўтамабілі, трактары і пад.
Круціць а.
3. у знач. прысл. абара́нкам. У форме, у выглядзе кольца.
Скруціцца абаранкам.
◊
Абаранкам не завабіш каго (разм.) — ніякімі сродкамі не ўгаворыш.
Дзірка ад абаранка (разм., іран.) — нічога, пустое месца.
Зарабіць на абаранкі (разм., неадабр.) — заслужыць пакаранне за якую-н. правіннасць.
|| прым. абара́начны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
romansować
незак.
1. весці любоўную гутарку;
2. мець любоўную сувязь, амурнічаць; круціць раман
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Акру́таць ’даглядаць жывёлу’ (Інстр. III). Відаць, да круціць (гл.). Ці, можа, звязана паходжаннем з літ. krutė́ti ’рухацца, працаваць, гаспадарыць’ (Міхневіч, вусн. паведамл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)