Ры́маць ’румзаць, канозіцца’ (ТС), рыме́ць ’злаваць, выгаворваць’ (дзярж., Нар. сл.), ’вішчаць (пра свіней)’ (мядз., Нар. сл.), руск. дыял.рымонить, чэш.rýma ’насмарк’, серб.-харв.рѝмати ’плакаць, хныкаць’, з іншым вакалізмам рус.дыял.рю́мить ’плакаць’, рю́ма ’плакса, равула’, укр.рюмати, рюмсати. Да і.-е.*rʼum‑: *rym (Куркіна, Этимология 1971, 76; Скок, 3, 144). Параўнай ры́мзаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ärgern
1.
vtзлава́ць, раздражня́ць; уво́дзіць у злосць
es ärgert ihn — яму́ пры́кра
2.
(sich) злава́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
затаі́ць, ‑таю, ‑тоіш, ‑тоіць; зак., што.
Скрыць, утаіць ад іншых (думкі, пачуцці і інш.). Затаіць сваю віну. Затаіць крыўду. Затаіць мару. □ Рэдкі казак не затаіў нянавісць да палкоўніка, калі была абвешчана воля апошняга: кожны казак, як і салдат, мусіў быў праходзіць строй.Мікуліч.Бацька будзе злаваць. Злосці сваёй ён не выкажа Алесю, затоіць яе ў сабе.Галавач.
•••
Затаіць дыханне (дых, дух) — стрымаць дыханне (перастаць дыхаць ад вялікага хвалявання, здзіўлення і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́лас, -а і -у, мн. валасы́, валасо́ў, м.
1. -а. Рагавое ніткападобнае ўтварэнне на скуры чалавека і жывёл (мн.ўжыв. таксама для абазначэння расліннасці ў чалавека).
Вырваць сівы в.
Кучаравыя валасы.
Схапіцца за валасы (перан.: пра адлюстраванне жаху, крайняга здзіўлення і пад.). Валасы рваць на сабе (надта злаваць, крыўдаваць на сябе). Да сівых валасоў (да старасці). В. у в. (вельмі падобныя). І на в. не заснуў (ніколькі не заснуў).
2. -у, зб. Расліннасць на целе жывёлы (ужыв. для розных тэхнічных мэт).
Конскі в.
|| памянш.валасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.
|| прым.валасяны́, -а́я, -о́е.
Валасяное покрыва.
В. матрац.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вайдава́ць, вайтава́ць ’злаваць, злавацца, знаходзіцца ў роспачы, адчаі’ (КЭС). Укр.войдувати ’буяніць, дэбашырыць’. Балтызм, параўн. літ.vaĩdytis ’сварыцца’. Варыянт з ‑т‑, магчыма, у выніку збліжэння з войт, вайтаваць ’выконваць ролю войтаў злавацца’ (параўн. рус.смал.войтить ’выконваць пасаду войта’) або з вайцяць ’сварыцца’ (ашмян.). Рудніцкі (1, 463) лічыць укр.войдуватися ’вазіцца’ неалагізмам, утвораным на базе кантамінацыі ўкр.возитися і ўкр.воювати.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́зіць ’удараць’, ’абражаць’ (Нас., Гарэц.), разі́ць ’паразіць (пра хваробу)’ (паст., Сл. ПЗБ), ра́зіцца ’трапляць у няёмкае становішча’ (Нас., Гарэц.), ’абражацца’ (Гарэц.), рус.рази́ть ’біць, наносячы ўдары’, ’злаваць, крычаць’, укр.рази́ти ’біць’, польск.razić ’раніць’, ’надразаць’, чэш.raziti ’біць’, славац.raziť ’біць’, славен.ráziti ’драпаць’, балг.сразя́ ’паваліць адным ударам’. Да прасл.*raziti. Звязана з раз, рэ́заць (гл.) (Фасмер, 3, 434; Махэк₂, 510).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гне́вацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., накаго-што і без дап.
Быць у стане гневу, выказваць гнеў; абурацца, злаваць. — Ты чаго тут! — гневаецца жанчына, пазнаўшы сына. — Ану, вылазь!Гарбук.[Бабуля] усё вохкала на возе, гневалася: — Бачыш ты яго, старац, а яшчэ дабром грэбуе.Лынькоў.//Разм. Крыўдзіцца. — Ты не гневайся на мяне, Аўгінька! — ласкава сказаў Мартын і палажыў руку на яе плячо.Колас.— А за што на мяне крыўдзіцца-гневацца? — з неўразуменнем спытаў Варанецкі.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gripe
[graɪp]
v.t.
1) хапа́ць, схапля́ць; прышчамля́ць, прыціска́ць
2) прыгнята́ць; прычыня́ць боль
3) злава́ць
4) спрычыня́ць су́таргі стра́ўніка
5) informal мець жаль
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
anger
[ˈæŋgər]1.
n.
злосьць f., гнеў -ву m.
with anger — са зло́сьцю, сярдзі́та
2.
v.t.
злава́ць, гняві́ць
3.
v.i.
гне́вацца, злава́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)