нако́лькі прысл
1. (пыт) um wíeviel?, inwieférn?, inwiewéit?
2. (адносн) sowéit, soférn, sovíel, insowéit;
нако́лькі мне вядо́ма sovíel ich weiß; sowéit mir bekánnt ist
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
засту́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Абл. Абарона, заступніцтва. — Я, вядома, не ў заступку трактарыстаў, хоць бы і таго ж Адама Бахрыма, але што праўда, то праўда! Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́рна,
1. Прысл. да верны (у 1–4 знач.).
2. у знач. вык. Вельмі надзейна, абавязкова. [Бародзіч:] — Пакуль гэта ўсё будзе, справа, вядома, зацягнецца, але затое гэта будзе верна і цвёрда. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перамудры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго і без дап.
Разм. Тое, што і перамудраваць. [Палуян:] — Эх, паночку, дзе наша не прападала. Яно ж вядома, што вас і дзесяць цыганоў не перамудрыць. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sovíel
cj (на)ко́лькі
~ ich weiß, hat er zúgestimmt — нако́лькі мне вядо́ма, ён пагадзі́ўся
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адку́ль, прысл.
1. пыт. З якога месца, з якой крыніцы, ад каго; ужыв. ў клічна-пытальных сказах пры выказванні нязгоды, адмаўлення чаго-н.
А. едзеце? Толькі кудзеля і будзе...
А. той кужаль.
А. гэта вядома?
2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова для падпарадкавання даданых сказаў месца, даданых азначальных сказаў, даданых дапаўняльных сказаў (у адпаведнасці з суадноснымі словамі «там», «туды», «адтуль», «той» і іншымі ў галоўным сказе).
Мы глянулі туды, а. пачуліся галасы.
◊
Адкуль (толькі) ногі ўзяліся — пра таго, хто хутка ўцякае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пяцёрачнік, ‑а, м.
Разм. Вучань, які звычайна атрымлівае пяцёркі; выдатнік. [Андрэйка:] — Вядома, я не такі, як ты, не пяцёрачнік. Сераднячок. Гамолка. Ну вось Валодзька і паказаўся. І, здаецца, нічога сабе: пяцёрачнікам прыехаў. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sure1 [ʃʊə, ʃɔ:] adj.
1. упэ́ўнены, перакана́ны;
be/feel sure быць упэ́ўненым;
Are you sure about it? Ты ў гэтым упэўнены?
2. цвёрды, перакана́ны;
a sure hand цвёрдая рука́;
a sure faith цвёрдая ве́ра
3. бясспрэ́чны, несумне́нны, непазбе́жны;
a sure disaster непазбе́жная катастро́фа
4. ве́рны, надзе́йны;
a su re remedy надзе́йны сро́дак;
a sure friend ве́рны ся́бар
5. абавязко́вы;
He is sure to come. Ён абавязкова прыедзе;
Be sure to close the door! Не забудзь зачыніць дзверы!;
Well, I’m sure! Ну і ну! Вось табе і на!
♦
for sure infml вядо́ма, кане́шне;
make sure of (that) перакана́цца;
to be sure вядо́ма;
To be sure, she is beautiful. Яна, вядома, прыгожая.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
купа́нус
(н.-лац. macropodus cupanus)
рыба атрада акунепадобных, якая водзіцца ў невялікіх вадаёмах Індыі, Шры-Ланка; на Беларусі вядома як акварыумная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
абы-дзе́, прысл.
Дзе ўздумаецца, дзе папала. [Аўдоцця Раманаўна:] — Вядома, сустракаюцца людзі, якія не пасаромеюцца абы-дзе кінуць акурак альбо паперку. Паслядовіч. Каму з бацькоў не прыемна, што яго дзіця.. не бадзяецца абы-дзе. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)