разблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Развязацца, расплесціся, разматацца. Вузел разблытаўся. □ [Тышкевіч] паварушыў адной нагой, другой, адчуў, што вяроўка зусім разблыталася. Асіпенка.
2. перан. Разм. Стаць ясным, зразумелым. Справа разблыталася. □ Здавалася, што варта .. [Віктару] толькі ўхапіць .. [думку] за няўлоўную нітку, клубочак разблытаецца. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́шмарга, ‑і, ДМ ‑рзе, ж.
Вузел са свабоднай пятлёй, завязаны адным канцом. [Сівы чалавек] сядзеў на зямлі, камячыў доўгімі нервовымі пальцамі зашмаргі заплечнага мяшка і перакладаў гутарку Сапарава з румынамі. Хомчанка. Жанчыніны пальцы ніяк, здаецца, не могуць управіцца з зашмаргамі шаўковых шнуркоў накідкі. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варыкацэ́ле
(ад лац. varix = венозны вузел + гр. krele = пухліна)
варыкознае расшырэнне вен семявога канаціка ў чалавека і жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ве́нзель
(польск. węzeł = вузел)
узор, утвораны зграбна пераплеценымі пачатковымі літарамі ўласных імён (імя і прозвішча або двух імён).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Вузе́льчык ’птушка, падобная на мухалоўку’ (Жд., 2). Ад вузе́льчык, памянш. ад ву́зел (гл.), відаць, з прычыны малых намераў птушкі; параўн. таксама вузе́льчык ’малы пакуначак у хусцінцы’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
schürzen
vt
1) завя́зваць (вузел)
2) падбіра́ць (сукенку), зака́сваць (рукавы)
die Líppen ~ — надзьму́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
limfatyczny
limfatyczn|y
фізіял. лімфатычны;
węzeł ~y — лімфатычны вузел;
gruczoły ~e — лімфатычныя залозы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
марскі́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да мора, уласцівы мору (у 1 знач.). Марское дно. Марская вада. □ Халодны полаг снегападу Укрыў марскія берагі. А. Александровіч. // Які бывае, адбываецца на моры. Марское плаванне. Марскі бой. // Які жыве або расце ў моры. Марскія водарасці.
2. Звязаны з плаваннем на моры. Марскі флот. // Звязаны з флотам. Марское вучылішча. Марскі шпіталь. // Прызначаны для маракоў. Марская куртка. Марская роба.
•••
Марская зорка гл. зорка.
Марская капуста гл. капуста.
Марская карова гл. карова.
Марская міля гл. міля.
Марская хвароба гл. хвароба.
Марскі вузел гл. вузел.
Марскі кот гл. кот.
Марскі леў гл. леў.
Марскі воўк гл. воўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пунпуці́ ’сукараткі’: спрала ў пунпуці (глыб., Сл. ПЗБ), пун‑ пуці, пу́нпачкі ’адходы пры прадзенні кудзелі’ (рас., в.-дзв., Сл. ПЗБ). Грынавяцкене (там жа) параўноўвае з літ. pamputys ’вузел’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вузлава́ты (БРС, Грыг., Бяльк.), укр. вузлува́тий, рус. узлова́тый, польск. węzłowaty. Утворана пры дапамозе складанага суфікса ‑αβ‑ατ‑, вядомага пераважна на паўночнаславянскай тэрыторыі, ад вузел (гл.) са значэннем ступені пэўнай якасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)