го́лы

1. го́лый, наго́й, оголённый, обнажённый;

2. перен. го́лый;

го́лыя фа́кты — го́лые фа́кты;

го́лыя лічбы — го́лые ци́фры;

3. перен. ни́щий, бе́дный;

го́лая пра́ўда — го́лая пра́вда;

браць го́лымі рука́мібрать го́лыми рука́ми;

свяці́ць го́лым це́лам — ходи́ть в лохмо́тьях;

на го́лым ме́сцы — на го́лом ме́сте;

го́ламу разбо́й не стра́шныпосл. го́лому разбо́й не стра́шен;

г. як бізу́нпогов. гол как соко́л;

г. збіра́йся, г. гато́ўпогов. го́лый собира́йся, го́лый гото́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наза́д нареч., в разн. знач. наза́д; (на прежнее место или в прежнее положение — ещё) обра́тно; (о движении — ещё) вспять;

азірну́цца н. — огляну́ться наза́д;

вярну́цца н. — верну́ться наза́д (обра́тно);

закла́сці ру́кі н. — заложи́ть ру́ки наза́д;

ты́дзень (таму́) н. — неде́лю (тому́) наза́д;

павярну́ць н. — поверну́ть наза́д (вспять);

павярну́ць ко́ла гісто́рыі н. — поверну́ть колесо́ исто́рии вспять;

браць — сло́ва н. брать сло́во обра́тно (наза́д);

крок напе́рад, два кро́кі н. — шаг вперёд, два ша́га наза́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пача́так I, -тку м.

1. в разн. знач. нача́ло; ср.;

п. шля́ху — нача́ло пути́;

браць п.брать нача́ло;

палажы́ць п. — положи́ть нача́ло;

у ~тку го́да — в нача́ле го́да;

арганізу́ючы п. — организу́ющее нача́ло;

2. перен. зача́тки мн.;

п. но́вых адно́сін — зача́тки но́вых отноше́ний;

3. только мн. нача́тки;

~ткі арыфме́тыкі — нача́тки арифме́тики;

з ~ку да канца́ — с нача́ла до конца́;

з са́мага ~тку — с са́мого нача́ла

пача́так II, -тка м. поча́ток;

кукуру́зныя ~ткі — кукуру́зные поча́тки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рла ср.

1. в разн. знач. го́рло;

г. балі́ць — го́рло боли́т;

дыха́льнае г. — дыха́тельное го́рло;

2. го́рло, гло́тка ж.;

косць у ~ле — ко́сть в го́рле;

рабо́ты па г. — рабо́ты по го́рло;

вы́рваць з г. — вы́рвать из го́рла;

засе́сці ў ~ле — застря́ть в го́рле;

сы́ты па г. — сыт по го́рло;

г. перагры́зці — го́рло (гло́тку) перегры́зть;

драць г. — драть го́рло (гло́тку);

заткну́ць г. — заткну́ть гло́тку;

клубо́к у ~ле — ком (клубо́к) в го́рле;

на ўсё г. — во всю гло́тку;

кусо́к у г. не ле́зе — кусо́к в го́рло не ле́зет;

прамачы́ць г. — промочи́ть го́рло;

хапа́е (хапі́ла) па г. — сыт по го́рло;

з нажо́м да г. прыста́ць — с ножо́м к го́рлу приста́ть;

слёзы падступі́лі да г. — слёзы подступи́ли к го́рлу;

браць за г.брать за гло́тку;

стаць упо́перак г. — стать поперёк го́рла;

наступа́ць на г. — (каму) наступа́ть на го́рло (кому);

шыро́кае г. — (у каго) широ́кое го́рло (у кого);

браць ~ламбрать го́рлом;

лу́джанае г. — лужёная гло́тка;

це́раз г. — сверх ме́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рло

1. в разн. знач. го́рла, -ла ср.;

2. (бутылки) ры́ла, -ла ср.;

стать поперёк го́рла стаць упо́перак (папяро́к) го́рла;

застря́ть в го́рле засе́сці ў го́рле;

брать за го́рло браць за го́рла;

наступи́ть на го́рло наступі́ць на го́рла;

во всё го́рло на ўсё го́рла;

по го́рло па го́рла;

промочи́ть го́рло прамачы́ць го́рла;

слёзы подступи́ли к го́рло слёзы падступі́лі да го́рла;

с ножо́м к го́рлу приста́ть з нажо́м да го́рла прыста́ць;

сыт по го́рло сы́ты па го́рла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утрыма́нне I ср., в разн. знач. удержа́ние;

у. пада́ткаў — удержа́ние нало́гов;

паме́р ~ння — разме́р удержа́ния

утрыма́нне II ср.

1. (действие) содержа́ние; см. утры́мліваць II;

2. содержа́ние, иждиве́ние, попече́ние;

мець на ўтрыма́нні — име́ть на содержа́нии (иждиве́нии, попече́нии);

быць на ўтрыма́нні — быть на содержа́нии (иждиве́нии, попече́нии);

браць на сваё ўтрыма́ннебрать на своё содержа́ние (иждиве́ние, попече́ние);

3. спец. (наличие какого-л. вещества) содержа́ние;

у. зо́лата ў паро́дзе — содержа́ние зо́лота в поро́де;

у. ві́льгаці ў атмасфе́ры — содержа́ние вла́ги в атмосфе́ре

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ка́пля ж.

1. ка́пля;

к. расы́ — ка́пля росы́;

2. только мн. ка́пли;

ані́савыя ~лі — ани́совые ка́пли;

3. разг. только ед. (малое количество чего-л.) ка́пля;

ні ~лі — ни ка́пли;

к. ў мо́ры — ка́пля в мо́ре;

к. за ~ляй — ка́пля за ка́плей;

к. ў ~лю — ка́пля в ка́плю;

да (апо́шняй) ~лі — до (после́дней) ка́пли;

да апо́шняй -лі крыві́ — до после́дней ка́пли кро́ви;

~лі ў рот не браць — ка́пли в рот не брать;

як дзве ~лі вады́ (падо́бны) — как две ка́пли воды́ (похо́ж)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ува́га ж., в разн. знач. внима́ние ср.;

звярну́ць ~гу на я́касць — обрати́ть внима́ние на ка́чество;

карыста́цца ўва́гай — по́льзоваться внима́нием;

ва́рты ўва́гі — заслу́живающий внима́ния;

быць у цэ́нтры ўва́гі — быть в це́нтре внима́ния;

вы́пусціць (упусці́ць) з-пад ~гі — упусти́ть, вы́пустить из ви́ду;

мець на ўва́зе: — а) име́ть в виду́; б) име́ть на приме́те;

прыня́ць пад ~гу — приня́ть во внима́ние; взять в расчёт;

браць пад ~гу — принима́ть к све́дению, брать на заме́тку;

нуль ~гі — ноль внима́ния;

пакі́нуць без ~гі — оста́вить без внима́ния;

Ува́га! — Внима́ние!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лупі́ць I несов. (снимать кожу) обдира́ть; (кору, скорлупу — ещё) лупи́ть;

л. барана́ — обдира́ть бара́на;

л. кару́ з дрэ́ва — обдира́ть (лупи́ть) кору́ с де́рева;

2. разг. рвать;

нашто́ ты кні́гу лу́піш? — заче́м ты кни́гу рвёшь?;

3. перен., прост. (брать непомерно дорого) лупи́ть, драть;

л. ску́ру — (з каго) драть шку́ру (с кого)

лупі́ць II несов., разг. (глаза) пя́лить, тара́щить, лупи́ть

лупі́ць III несов., разг.

1. бить, драть, лупи́ть;

2. (ударять во что-л.) бить, сади́ть;

л. наго́й у дзве́ры — бить (сади́ть) ного́й в дверь;

л. як сі́дараву казу́ — лупи́ть как си́дорову ко́зу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сябе́ дат., предл. сабе́, твор. сабо́й (сабо́ю), мест., возвр., в род., вин. п. себя́;

які́ ён сабо́й (сабо́ю)? — како́в он из себя́?;

вало́даць сабо́й (сабо́ю) — владе́ть собо́й;

не по́мніць с. — вне себя́;

сам па сабе́ — сам по себе́;

сам сабе́ — про себя́;

у с. — у себя́;

сам не ў сабе́ — сам не свой;

сам сабе́ я́му капа́е — сам себе́ я́му копа́ет;

е́сці як не ў с. — и куда́ то́лько у него́ дева́ется;

вы́весці з с. — вы́вести из себя́;

браць на с.брать на себя́;

фа́кты гаво́раць са́мі за с. — фа́кты говоря́т са́ми за себя́;

узя́ць (браць) с. ў ру́кі — взять (брать) себя́ в ру́ки;

быць самі́м сабо́й — быть сами́м собо́й;

сам сабе́ гаспада́р — сам себе́ хозя́ин;

ног пад сабо́й не чуць — ног под собо́й не чу́ять (не слы́шать);

звяза́ць сабе́ ру́кі — связа́ть себе́ ру́ки;

стро́іць з с. — (каго) стро́ить из себя́ (кого);

злама́ць (скруці́ць) сабе́ галаву́ — слома́ть (сверну́ть) себе́ ше́ю;

с. не забыва́ць — себя́ не забыва́ть;

налажы́ць на с. ру́кі — наложи́ть на себя́ ру́ки;

прыйсці́ ў с. — прийти́ в себя́;

вы́зваць (вызыва́ць), прыня́ць (прыніма́ць) аго́нь на с. — вы́звать (вызыва́ть), приня́ть (принима́ть) ого́нь на себя́;

перасягну́ць (само́га) с. — превзойти́ (самого́) себя́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)