Мале́ча ’маленькія дзеці, жывыя істоты’, ’драбната, драбяза’, ’дзіцяня’ (ТСБМ, Янк. 1, Сцяшк., Нас., Бяльк., Растарг.), ’чалавек нізкага росту’ (Растарг.). Укр.мале́ча ’малыя дзеці’, рус.мале́ча: смал. ’дзіця’, славен.malȏča ’дробязь’, серб.-харв.мало̀ћа ’малая колькасць’. Трубачоў (Проспект, 59–61) дапускае праблематычнасць пры ўзвядзенні гэтых форм да прасл.malotja; магчыма, ‑otja > ‑etja (?). Да малы́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Педаго́гіка ’навука аб метадах навучання і выхавання’ (ТСБМ). Узыходзіць да ст.-грэч.ή παιδαγωγική (τέχνη) ’мастацтва выхавання, навучання’ < παιδαγωγικός ’які адносіцца да выхавання ці навучання’ < παιδαγωγός ’выхавацель, настаўнік’, а апошняе ўтворана з слоў παίς (παιδός) ’дзіця’ і ἄγειν (ἄγω) ’вяду’ < ’той, хто вядзе хлопчыкаў’. Параўн. ст.-бел.педакгокгия ’выхаванне’ (1663 г.), педакгокгь ’педагог’ (1598 г.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тру́мкаць ‘трэнькаць, брынкаць струнамі’ (Шат., Сцяшк. Сл., Кал., ТС), ‘невыразна вымаўляць’ (ТС), тру́мкало ‘балбатлівы чалавек’ (Руб.), ‘скрыпка’ (ТС), сюды ж таксама перан. тру́мкаць ‘плакаць, ныць, раўці’ (ТС). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. укр.тру́мкати ‘пачынаць плакаць (пра дзіця), безупынна ныць, балець (пра стомленыя ногі)’, параўн. таксама імітатыў трум‑трум (Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 86). Гл. таксама трумцець, трымцець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. Зваліцца, упасці з чаго‑н. Кніга скінулася з паліцы. □ І скінуўся [з дуба] на зямлю бедны Кірыла з прабітаю навылет галавою.Колас.Кірык .. спудзіў каня, з якога скінулася і вывіхнула руку паненка.Ляўданскі.// Кінуцца ўніз адкуль‑н. Скінуцца з моста.
2. Сабраць грошы на якую‑н. агульную справу; скласціся. Мужыкі прыціхлі. Закрычалі: — Чалавек ідзе ў такія далі! На дарогу скінемся, браткі!.. — Капшукі з кішэняў даставалі, Мятыя рублёўкі расхіналі, На мяжу ля грушы-дзічкі клалі Ды кідалі грыўні, пятакі.Бялевіч.Рыгор Андрэевіч не паскупіўся — даў чырвонец на выпіўку. На закусь скінуліся па рублю.Мыслівец.
3.Разм. Нарадзіцца дачасна (пра дзіця). Як жа хацела Нюрка, каб тое дзіця скінулася ці нежывое нарадзілася.Арабей.
4.Разм. Згуляць (пра карты). [Кацура:] — Вечары цяпер доўгія. Збяромся, гаворым, у карты скінемся, у шашкі пагуляем.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
vollkómmen
1.
a
1) зако́нчаны, по́ўны
er ist (noch) ein ~es Kind — ён (яшчэ́) зусі́м дзіця́
2) даскана́лы
2.
adv ца́лкам, зусі́м
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
child
[tʃaɪld]
n., pl. children
дзіця́, дзіцё n., pl. дзе́ці, dim. дзіця́тка n., дзе́тка -і m. & f.
with child — у цяжку́, цяжа́рная
children of Charnobyl — дзе́ці чарно́быля
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
perverse
[pərˈvɜ:rs]
adj.
1) упа́рты, капры́зны
a perverse child — непаслухмя́нае дзіця́
2) сапсава́ны, распу́шчаны; злы, ліхі́
3) няпра́вільны, скажо́ны; памылко́вы (і пра прысу́д)
perverse reasoning — памылко́вае разважа́ньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
1.чым і без дап. Даваць корм, ежу. Святланка і карміла, і паіла, і гладзіла казулю.Юрэвіч.Кармі парсюка мукою — пойдзе рукою.Прыказка.// Уводзіць ежу ў рот (таму, хто не можа есці самастойна). Карміць хворага. □ [Арлоўскага] ўсё яшчэ былі вымушаны карміць, як малое дзіця, з лыжачкі!.. Апранаць, абуваць!..Паслядовіч.// Выкормліваць дзіця сваім малаком. Карміць грудным малаком. □ [Таццяна] хутка ўзяла дзіця да сябе і сказала: — Я... я не кармлю яго...Шамякін.// Адкормліваць на забой. Карміць кабана на сала.
2.перан. Забяспечваць сродкамі да жыцця; мець каго‑н. на сваім утрыманні. Карміць старых бацькоў. □ — Хлопец працуе на заводзе, корміць усю сям’ю!Ваданосаў.Цяпер па просьбе Андрэя Драчуна [Яўхім] жыў у яго жонкі. Памагаў засяваць ёй шнуры і карміць дзяцей...Чарот.// Служыць сродкам для пражыцця, крыніцай даходу. Засталася там ніва, Што адмалку карміла, Засталася крыніца, Што вадою паіла.Броўка.Ваўка ногі кормяць.Прымаўка.Летні дзень год корміць.Прымаўка.
•••
Карміць абяцаннямі — даваць абяцанні зрабіць што‑н., але не выконваць іх.
Карміць блох (клапоў, вошай) — знаходзіцца ў такіх умовах, пры якіх даводзіцца пакутаваць ад насякомых-паразітаў.
Карміць хлебам — забяспечваць сродкамі для існавання.
Карміць чарвей — быць забітым, гнісці ў зямлі.
Паіць і карміцьгл. паіць.
Хлебам не кармікаго — нічога не трэба каму‑н., толькі дай яму магчымасць зрабіць тое, да чаго ён мае вялікую схільнасць, ахвоту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
only1[ˈəʊnli]adj. адзі́ны;
an only child адзі́нае дзіця́
♦
the only thing that matters адзі́нае, што ма́е значэ́нне;
He was the only one to object. Толькі ён і быў супраць;
the only thing is…infml спра́ва ў тым, што…
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
гуллі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Вясёлы, жартаўлівы. Гуллівы настрой. □ Голас у .. [Аксаны] чысты, лёгкі, і песня гэткая ж лёгкая і гуллівая, як бліскучыя чорныя яе вочы.Галавач.