-марфізм

(ад гр. morphe = форма)

другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да формы, віду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

-марфоз

(ад гр. morphe = форма)

другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да формы, віду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

-морфы, -морфны

(гр. morphe = форма)

другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да формы, віду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

піетэ́т

(ням. Pietät, ад лац. pietas, -atis = набожнасць)

глыбокая павага, пачцівыя адносіны да каго-н., чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пнеўматы́чны

(гр. pneumatikos = паветраны)

1) які дзейнічае пры дапамозе сціснутага паветра;

2) які мае адносіны да пнеўматыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прафана́цыя

(лац. profanatio)

апашленне чаго-н., непачцівыя адносіны да таго, што карыстаецца ўсеагульнай пашанай (напр. п. ідэі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Прыя́цель, пры́яцель ’блізка знаёмы чалавек, з якім устанавіліся добрыя, прыязныя адносіны’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Бяльк.; ваўк., ганц., Сл. ПЗБ; ТС, ЛА, 3), прыя́цяль, прые́цель, прыя́ціл ’тс’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 3), прыя́цельства ’таварыскія адносіны; сяброўства’ (Нас., Ласт., ТСБМ), ст.-бел. приятель, приатель, приетель ’тс’ (Сл. Скарыны). Укр. прия́тель, рус. прия́тель, польск. przyjaciel, в.-луж. přećel, н.-луж. pśijaśel, чэш. přítel, славац. priateľ, серб.-харв. при̏јатељ, славен. prijȃlelj, балг. прия́тел ’прыяцель’, макед. пријател ’тс’. Прасл. *prijatelь ’прыяцель, добразычлівец, сваяк, родны’, дэрыват ад *prijati (гл. прыяць) з суфіксам nomina agentis ‑telʼь (Слаўскі, SP, 1, 52; Махэк₂, 494). Праславянскае слова роднаснае ст.-в.-ням. fruidil, с.-в.-ням. vriedel ’любімы; жаніх, муж’, ням. Freund ’прыяцель’, ст.-ісл. friill ’каханы, палюбоўнік’. Гл. Траўтман, 231; Брукнер, 445; БЕР, 5, 749; Фасмер, 3, 369; Бязлай, 3, 121; Сной₂, 575; Банькоўскі, 2, 935; ЕСУМ, 4, 586 (прияти). Параўн. прэ́цель (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знаёмства, -а, н.

1. гл. знаёміцца, знаёміць.

2. з кім і паміж кім. Адносіны паміж людзьмі, якія ведаюць адзін аднаго.

Завесці з.

Парваць з.

Набыць што-н. па знаёмстве.

3. Круг знаёмых (разм.).

Мець вялікае з.

4. з чым. Набыццё ведаў, звестак пра што-н., азнаямленне з чым-н.

З. з культурай народа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́дгук, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Адбіццё гуку, водгулле, рэха.

2. Слабы гук, які даносіцца здалёку.

В. страляніны.

3. перан. Спачувальныя адносіны, салідарнасць з чым-н.

Знайсці в. у сэрцы.

В. на чужое гора.

4. перан., чаго. Тое, што з’яўляецца вынікам чаго-н., адказам на якія-н. падзеі, з’явы.

Водгукі мінулага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адштурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.

1. Штуршком аддаліць, адапхнуць каго-, што-н.

2. перан. Сваёй няўважлівасцю, халоднасцю і пад. аддаліць ад сябе каго-н.; парваць сувязь, блізкія адносіны з кім-н.

Сваімі ўчынкамі а. знаёмых.

|| незак. адшту́рхваць, -аю, -аеш, -ае і адштурхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)