Прыабрэ́ць ’набыць’ (віл., Сл. ПЗБ). Пры адсутнасці бяспрэфікснай формы хутчэй за ўсё запазычана з рус. приобрести ’тс’, параўн. іркуц. приобрекчи́ ’тс’; аднак наяўнасць старой карпата-палескай ізалексы, укр. приобрі́ти ’прыдбаць’ — прыобры́ты ’тс’ (Клімчук, Бел.-укр. ізал., 35) сведчыць пра зыходную ц.-слав. форму обрѣсти ’знайсці’, роднасную сустрэць, стрэчанне (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пяраі́ мн. л. ’валакно, сплеценае ў выглядзе касы’ (астрав., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, звязана з польск. pierzeja, першапачаткова пра кожны са “сцяжкоў” пяра (ад pióro, гл. пяро, Банькоўскі, 2, 562), параўн. перыя, перон ’бок вуліцы’ (гл.). Малаверагодная па семантычных прычынах сувязь з літ. perėja ’пераход’, нягледзячы на геаграфічную блізкасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разры́ўнік ’жывучка’, ’гарлянка’ (Касп.), разры́ў ’расліна гарлянка, Ajuga reptans L.’ ’тс’ (Кіс.), рус. дыял. разрыв‑трава. Ад рва́ць, разрыва́ць, паколькі расліна лічылася чароўнай травой, ад якой замкі і запоры распадаюцца і скарбы адмыкаюцца (Бел. міф., 421). Пра паўднёваславянскія адпаведнікі (серб. расковник ’тс’) гл. Мароевіч, ЗФЛ, 21/1, 220–223.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́ры ‘ціхі, спакойны’ (Сцяшк. Сл.), сюды ж, відаць, сы́рны ‘ўбогі (пра хату)’ (Нар. Гом.). Параўн. рус. си́рый, ст.-рус. сиръ ‘пакінуты, адзінокі’, чэш., славац. sirý ‘сіратлівы, асірацелы’, ст.-слав. сиръ ‘тс’. Гл. сірата. Да семантыкі параўн. вытворныя серб.-харв. сира̑к ‘служка; бедны, няшчасны чалавек’, балг. сира́к ‘бядняк; сірата’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ́скаць ‘нясці нешта патайное, ды неаднаразова’ (баранав., Мілк. Сл.). З вялікай верагоднасцю суадносіцца з таска́ць (гл.) пры чаргаванні а > э ў сувязі з пераносам націску на першы склад дзеяслова шматкратнага дзеяння; пра «адноўленае» пад націскам э на месцы карэннага а гл. Карскі 1, 104; аналагічна штаны́/штэ́нікі і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mienić się
I
1. пералівацца (пра колер);
2. мяняцца (з твару);
mienić się na twarzy — мяняцца ў твары, змяняцца з твару
II кніжн. іран.
называць сябе, называцца; рэкамендавацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wyjść
зак.
1. выйсці; пайсці;
2. выпасці; вылезці (пра валасы);
wyjść z druku — выйсці з друку;
wyjść za mąż — выйсці замуж;
wyjść na jaw — выявіцца, выйсці на свет
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
przemilczeć
przemilcz|eć
зак.
1. змаўчаць, замаўчаць;
~ałem jego nieobecność w pracy — я змаўчаў пра яго адсутнасць на працы;
2. прамаўчаць;
~ał cały wieczór — ён прамаўчаў увесь вечар
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
sądzić
sądz|ić
незак.
1. судзіць;
2. меркаваць, думаць;
co o tym ~isz? — што ты пра гэта думаеш?;
tak ~ę — я так мяркую (думаю);
nie ~ę — не думаю
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
piecza
piecz|a
ж. апека; клопат;
powierzyć czyjej ~y — пакінуць пад чыім наглядам;
mieć ~ę (nad kim/czym) — апекавацца (кім/чым); клапаціцца (аб кім/чым; пра каго/што)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)