Verbum

зрэ́зацца, зрэ́жуся, зрэ́жашся, зрэ́жацца; зрэ́жся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прытупіцца або паменшыцца ад доўгага карыстання.

Нож зусім зрэзаўся.

2. з кім і без дап. Уступіць у спрэчку, сварку, схапіцца (разм.).

Спрачальнікі зрэзаліся.

3. перан. Не вытрымаць экзамену (разм.).

З. на экзамене.

|| незак. зраза́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

адле́жаць, -жу, -жыш, -жыць; -ле́ж і адляжа́ць, -жу́, -жы́ш, -жы́ць; -жы́м, -лежыце́, -жа́ць; -жы́; -ле́жаны; зак.

1. што. Лежачы доўга або ў нязручнай позе, выклікаць зняменне якой-н. часткі цела.

А. руку.

А. бакі.

2. Хварэючы, праляжаць пэўны час у пасцелі (разм.).

Адляжаў тыдзень у бальніцы.

|| незак. адле́жваць, -аю, -аеш, -ае.

прэ́мія, -і, мн. -і, -мій, ж.

Грашовае або інш. матэрыяльнае заахвочванне як узнагарода за што-н.

Атрымаць прэмію на конкурсе.

○

Нобелеўская прэмія — міжнародная прэмія за адкрыцці ў навуцы, за поспехі ў літаратуры і пад.

Страхавая прэмія (спец.) — узнос страхавальніка страхавой установе.

|| прым. прэмія́льны, -ая, -ае.

П. фонд.

Выдаць прэміяльныя (наз.).

разгу́шкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

1. Рухаючы з аднаго боку ў другі або зверху ўніз, падштурхоўваючы, прымусіць гушкацца моцна, не спыняючыся.

Р. маятнік.

Р. арэлі.

2. Гушкаючы каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання, штуршка і пад.

|| незак. разгу́шкваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разгу́шкванне, -я, н.

разо́ра, -ы, мн. -ы, -зо́р і -аў, ж.

1. Доўгая канаўка на паверхні зямлі, праведзеная плугам у час ворыва.

Вузкія разоры.

2. Паглыбленне ў выглядзе канаўкі, зробленае плугам або лапатай на полі і агародзе для сцёку вады і для праходу.

Ісці разорай.

|| прым. разо́равы, -ая, -ае і разо́рны, -ая, -ае.

стачы́ць¹, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Зняць верхні слой або няроўнасці на чым-н.

С. няроўнасці на метале.

2. Зрабіць вельмі тонкім, вузкім у выніку тачэння.

С. нож.

Сточаныя нажніцы.

|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.) і сто́чванне, -я, н.

сцадзі́ць, сцаджу́, сцэ́дзіш, сцэ́дзіць; сцэ́джаны; зак., што.

1. Зліць, выліць вадкасць, працэджваючы праз што-н.; зліваючы, аддзяліць вадкасць ад аселай гушчы або частку вадкасці, не боўтаючы.

С. ваду з пельменяў.

С. сыроватку з тварагу.

2. Выцадзіць малако з саскоў.

С. грудное малако.

|| незак. сцэ́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сцэ́джванне, -я, н.

тані́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; зак. і незак., што (спец.).

1. Надаць (надаваць) поўнае гучанне музычнаму або маўленчаму тэксту (пры спяванні, чытанні і пад.).

2. Пакрыць (пакрываць) фарбай што-н. да патрэбнага тону; зрабіць (рабіць) дэкаратыўную апрацоўку з мэтай імітацыі.

|| наз. тані́раванне, -я, н. і таніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

трыво́жны, -ая, -ае.

1. Поўны трывогі (у 1 знач.), або які выражае трывогу.

Т. сон.

Т. голас.

Трывожна (безас. ў знач. вык.) на душы.

2. Які выклікае трывогу (у 1 знач.), неспакой.

Трывожныя звесткі.

3. Небяспечны.

Т. час.

4. Які паведамляе пра небяспеку.

Т. гудок.

Т. сігнал.

|| наз. трыво́жнасць, -і, ж.

усы́паць, -плю, -плеш, -пле; усы́п; -паны; зак.

1. што і чаго ў што. Сыплючы, змясціць.

У. цукар у шклянку.

2. што. Пакрыць паверхню чаго-н. чым-н. сыпучым, дробным.

Снег усыпаў зямлю.

Зоркі ўсыпалі неба (перан.).

3. каму. Моцна вылаяць або пабіць каго-н. (разм.).

|| незак. усыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.