гро́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Скопішча пладоў або кветак на адной галінцы. Гронка вінаграду. □ Неяк адразу пацяжэлі ад .. крывянога соку гронкі каліны. Паслядовіч. За платамі заблытаныя дажджом і набрынялыя гронкі бэзавых кветак. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́тачка 1, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выточваць — вытачыць.

вы́тачка 2, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Унутраная складка або шво, з дапамогай якіх падганяюць адзенне да фігуры. Вытачка па таліі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анекдо́т, ‑а, М ‑доце, м.

1. Кароткае апавяданне пра смешнае або незвычайнае здарэнне. Наконт тытулавання па бацьку.. [Іван Мацвеевіч] зараз жа расказаў гаспадыні пікантны анекдот. Бядуля. Праўда, пра.. некаторыя арыгінальныя погляды [Понтуса] хадзілі анекдоты. Карпаў.

2. Разм. Незвычайнае смехатворнае здарэнне.

[Ад грэч. anekdotos — нявыдадзены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асалаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць расслабленым, санлівым у выніку зморанасці або ап’янення; атупець. Калачык разы тры зацягнуўся дымам, асалавеў, пасядзеў некалькі хвілін, абапёршыся на стол, тады падсунуўся да Алеся, зашаптаў ціхенька, сочачы вачамі за Арынай. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аспіранту́ра, ‑ы, ж.

Сістэма падрыхтоўкі пры вышэйшых навучальных установах або навукова-даследчых інстытутах прафесарска-выкладчыцкіх і навуковых кадраў. [Люба:] — Сур’ёзная, ну і разумная, нічога не скажаш, прафесар раіў ёй [Веры] у аспірантуру падавацца пасля інстытута. Лынькоў. // Дзейнасць, вучоба аспіранта.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гангрэ́на, ‑ы, ж.

Амярцвенне якога‑н. участка біялагічнай тканкі, органа або часткі цела ў выніку парушэння кровазвароту.

•••

Газавая гангрэна — цяжкае захворванне, якое выклікаецца заражэннем раны анаэробнымі бактэрыямі і пры якім распад тканак суправаджаецца ўтварэннем у іх газаў.

[Грэч. gángraina.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дня́мі, прысл.

1. Некалькі дзён таму назад або праз некалькі наступных дзён; на днях. Днямі меўся адбыцца раённы агляд мастацкай самадзейнасці. Асіпенка.

2. З ранку да вечара; на працягу многіх дзён. Чытаць днямі. Днямі сядзець над разлікамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дро́сель, ‑я, м.

1. Прыстасаванне ў выглядзе клапана, засланкі для рэгулявання ціску і расходу вадкасці, пары або газу.

2. Шпуля з меднага дроту, якая мае вялікае індуктыўнае супраціўленне і служыць для рэгулявання сілы току ў электрычным ланцугу.

[Ням. Drossel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрэйфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; незак.

1. Рухацца пад дзеяннем ветру або цячэння (пра лёд, судна і пад.).

2. Адхіляцца ад узятага курсу пад дзеяннем чаго‑н. (пра судна, самалёт).

3. Манеўруючы парусамі, заставацца прыблізна на адным месцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыслака́цыя, ‑і, ж.

1. Размяшчэнне войск на тэрыторыі краіны або размеркаванне караблёў флоту па портах. Вопыт партызанскіх баёў падказваў, што трэба неадкладна мяняць месца дыслакацыі атрада. Шчарбатаў.

2. Зрушэнне пластоў зямной кары.

3. Зрушэнне касцей пры пераломах.

[Фр. dislocation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)