пазі́цыя
(лац. positio)
1) становішча, размяшчэнне чаго-н. (напр. шахматная п., мінамётная п.);
2) раён ваенных дзеянняў (напр. адправіцца на пазіцыі);
3) перан. пункт гледжання, думка ў якім-н. пытанні (напр. адстойваць сваю пазіцыю).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
wyjście
wyjści|e
н. выхад; выйсце;
~e zapasowe — запасны выхад;
nie ma ~a — няма выйсця;
sytuacja bez ~a — безвыходнае становішча;
punkt ~a — зыходны пункт (стан)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
twist2 [twɪst] v.
1. круці́ць; круці́цца
2. паваро́чваць; пакру́чваць;
twist a foot звіхну́ць нагу́
3. скажа́ць, перакру́чваць
♦
twist smb. round one’s little finger вярце́ць кім-н. як хаце́ць;
twist smb.’s arm infml рабі́ць уці́ск на каго́-н., прымуша́ць;
twist in the wind паку́таваць ад няпэ́ўнасці свайго́ стано́вішча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
boot1 [bu:t] n.
1. чараві́к, бот
2. BrE бага́жнік (у аўтамабілі)
3. infml вы́спятак
♦
die with one’s boots on паме́рці на сваі́м пасту́;
get the boot infml быць зво́льненым;
the boot is on the other foot BrE стано́вішча змяні́лася карэ́нным чы́нам (ранейшыя падначалены і начальнік памяняліся ролямі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
карда́н
[іт. cardano, ад G. Cardano = прозвішча іт. матэматыка (1501—1576)]
1) прыстасаванне для захавання нязменным становішча якога-н. падвешанага цела пры хістанні апор;
2) механізм, які забяспечвае павароты двух валоў пад зменным вуглом (у аўтамабілях, трактарах і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
па́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Прыстасаванне для лоўлі звяроў і птушак. Давялося Нупрэю хадзіць у лес, ставіць пасткі на барсукоў. Жычка. Большы, праўда, старанны быў хлопец, ды вось бяда: змалку ўсё розныя пасткі майстраваў, а як падрос, дык дастаў сабе стрэльбу і не разлучаецца з ёю. Якімовіч. // перан. Месца, адкуль нельга выйсці, якое не мае выхаду; бязвыхаднае становішча. Самы апошні воўк зрабіў некалькі кругоў у сярэдзіне натоўпу, стараючыся выбіцца з гэтай жывой пасткі. Чорны. Мост адразу не пабудуеш, а вузкія палявыя дарогі, залітыя веснавою вадою, ператварыліся ў пасткі для кожнай машыны. Грахоўскі.
2. перан. Хітры манеўр, прыём для заманьвання праціўніка ў небяспечнае становішча. «Што гэта: хітрасць нейкая, пастка?» — пытаў самога сябе Лабановіч. Колас. Ён .. выступаў на сходах і мітынгах, заўсёды шчасліва ўнікаючы пастак меншавіцкай ахранкі. Самуйлёнак.
3. Нечаканая небяспека, засада. [Слуцкаму] здавалася, што за кожным кустом, за кожным дрэвам яму нарыхтавана пастка. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эканамі́чна прысл, эканамі́чны ökonómisch, wírtschaftlich, Wírtschafts-;
эканамі́чны ана́ліз ökonómische Analýse;
зако́ны эканамі́чнага развіцця́ die ökonómischen Entwícklungsgesetze;
эканамі́чныя пака́зчыкі ökonómische Kénnziffern pl;
эканамі́чнае стано́вішча wírtschaftliche Láge;
эканамі́чны раён Wírtschaftsgebiet n -(e)s, -e;
эканамі́чны рост Wírtschaftswachstum n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ізго́й ’чалавек, ад якога ўсе адхіліліся, які страціў сваё становішча ў грамадстве; адшчапенец’. Рус. изго́й, укр. ізго́й, ст.-рус. изгои ’чалавек, які страціў сувязь са сваім саслоўем (селянін, які адкупіўся на волю; князь, які страціў княства; купец, які разарыўся)’. Бязафікснае ўтварэнне ад *изгоити ’выжыць, выгнаць’ з из‑ + гоити ’жывіць’. У сіб. гаворках захавалася изго́ить са значэннямі ’паправіць, адрамантаваць, уладзіць’, ’адмыць, адчысціць’ і ’запэцкаць, сапсаваць’, параўн. выжыць ’выгнаць’ і ’ўцалець’. У якасці аналогіі ст.-рус. изгои ’выжыты з роду’ ад изгоити ’выжыць’. Фасмер (2, 121–122) прыводзіць серб.-харв. и̏зрод ’вырадак’ ад изро̀дити ’вырадзіцца’, рус. издо́й ’жывёла, якую перасталі даіць’ ад издоить ’выдаіць’. Гл. яшчэ Праабражэнскі, 1, 138; Шанскі, 2, I, 26–27.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дрэ́нна,
1. Прысл. да дрэнны.
2. безас. у знач. вык. Пра неспрыяльныя абставіны, цяжкае становішча. Адно было дрэнна: ноч была цёмная. Чарнышэвіч. — Вось выганяць са школы, дык будзе зусім дрэнна. Лынькоў.
3. безас. у знач. вык., каму. Пра цяжкі фізічны або душэўны стан. Хвораму зрабілася дрэнна.
4. у знач. наз. дрэ́нна, нескл., н. Адзнака, якой ацэньваюць нізкі, нездавальняючы ўзровень ведаў. Атрымаць дрэнна па матэматыцы.
•••
Дрэнна кончыць гл. кончыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сано́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі і за мяжой — які займае высокае службовае становішча, з’яўляецца саноўнікам. Вядома: паэт вядомы Напісаў палкую оду, Чытаў яе на званым абедзе Ў прысутнасці саноўных асоб. Жычка. // Звязаны з дзейнасцю саноўнікаў, іх спосабам быцця. [Размова] была непрыемная Валуеву, але мусіў цярпець. Даносу і плётак не будзе. Па-першае, дваране і людзі свайго саноўнага кола, па-другое, удваіх. Караткевіч.
2. Іран. Уласцівы саноўніку; важны. Саноўны стыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)