разгуля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; зак.
1. Пачаўшы гуляць, захапіцца гульнёй, забавамі; развесяліцца.
Разгулялася дзіця.
2. Даць сабе поўную волю; праявіць сябе ў поўную меру сваіх сіл, здольнасцей і жаданняў; разысціся.
Футбалісты разгуляліся.
3. Дасягнуць у сваім праяўленні вялікай інтэнсіўнасці, сілы.
Разгулялася мяцеліца.
Разгулялася стыхія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.
1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.
Р. абрус на стале.
2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).
Р. плечы.
◊
Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.
|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сваво́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак.
1. Гарэзаваць, дурэць.
Наглядай, каб дзеці не сваволілі.
2. Рабіць у адпаведнасці са сваёй воляй, не зважаючы ні на што.
3. Весці сябе несур’ёзна, легкадумна; буяніць.
Хлопец сталы, а сваволіць.
|| зак. насваво́ліць, -лю, -ліш, -ліць.
|| наз. сваво́ленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сюды́-туды́, прысл.
1. У той і другі бок; у розныя бакі.
Чалавек бегае сюды-туды з самага ранку.
2. У некаторыя месцы.
Трэба сюды-туды збегаць.
3. Нішто сабе, дапушчальна (разм.).
Днём яшчэ сюды-туды, а ў вячэрні змрок адчуваеш сябе як у склепе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
то́га, -і, ДМ то́зе, мн. -і, тог, ж.
У старажытных рымлян: верхняе мужчынскае адзенне, род мантыі, звычайна з белай шэрсці.
◊
Убірацца ў тогу каго-чаго (кніжн.) — спрабаваць выдаць сябе за каго-н. або заваяваць сабе якую-н. рэпутацыю, не маючы на гэта дастатковых падстаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыла́шчыць, ‑лашчу, ‑лашчыш, ‑лашчыць; зак., каго.
1. Праявіць ласку, пяшчоту ў адносінах да каго‑н. Заўважае часам Аляксандра Пятроўна ў вачах Марынкі такую засмучанасць, што хочацца прытуліць яе да сябе, прылашчыць, як роднае дзіця. Каршукоў. [Жэнька] папракнуў сябе, што вельмі рэдка бачыць Ленку і ніколі не прылашчыў сіраціну. Шамякін.
2. Ласкавымі, пяшчотнымі адносінамі прыцягнуць, прывабіць да сябе. Рыгор не прывык скарацца. Яго, мабыць, немагчыма чым-небудзь прылашчыць, каб пасля прымусіць «скакаць пад сваю дудку». Сабалеўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
натащи́ть сов.
1. (натаскать) нацягну́ць, мног. панаця́гваць;
2. (натянуть) прост. нацягну́ць, мног. панаця́гваць;
натащи́ть на себя́ одея́ло нацягну́ць на сябе́ ко́ўдру.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
уту́льна прысл, уту́льны gemütlich, beháglich, wóhnlich;
уту́льнае памяшка́нне ein gemütlicher [wóhnlich éingerichteter] Raum;
адчува́ць сябе́ ўту́льна sich wohl [beháglich] fühlen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дысцыплінава́ны diszipliníert; órdentlich (прыстойны);
дысцыплінава́ны ву́чань ein diszipliníerter Schüler;
ве́сці сябе́ надзвы́чай дысцыплінава́на sich áußerordentlich diszipliníert verhálten*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
застрахава́цца, ‑страхуюся, ‑страхуешся, ‑страхуецца; зак.
1. Застрахаваць сябе, сваю маёмасць. Застрахавацца на пяць год.
2. перан. Засцерагчы сябе ад небяспекі, ад чаго‑н. непрыемнага. Думкі [Саўкі] ідуць па двух асноўных лініях: першая — як практычна звязацца з партызанамі і другая — як застрахавацца ад іх на ўсякі выпадак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)