падо́л
1. Месца каля падэшвы гары; схіл гары да ракі (Гарад. Касп.).
2. Нізкая мясцовасць, нізіна (Смален. Дабр.).
3. Месца на беразе возера, ракі, дзе ёсць драўляны памост і дзе мыюць бялізну (Ветк., Мсцісл., Слаўг.). Тое ж подал (Мсцісл. Юрч.).
4. Узбярэжжа ракі (Нас.).
□ ур. Мяхвёдаўскі падол (месца каля рэчкі) у в. Шаламы́ Слаўг., ур. Падол (яма з вадой) у в. Кульшычы Слаўг., ур. Падол (падножжа Уладзімірскай горкі) у г. Кіеве.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ато́ка
1. Глыбокі рукаў ракі, рэчкі або возера; старажытнае рэчышча (Віц. Нік. 1895, Смален. Дабр.).
2. Востраў (Дзіс.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
АНГАРА́,
рака на ПдЗ Усх. Сібіры, правы, самы мнагаводны прыток Енісея, у Іркуцкай вобл. і Краснаярскім краі Расійскай Федэрацыі. Даўж. 1779 км, пл. бас. 1040 тыс. км². Выцякае з воз. Байкал, цячэ па паўд. ч. Сярэднесібірскага пласкагор’я. Ад вытоку большая ч. ракі ператворана ў каскад вадасховішчаў. У ніжнім цячэнні ў рэчышчы парогі Мурскі, Стралкоўскі (каля вусця), шматлікія шыверы, шмат астравоў. Асн. прытокі: Іркут, Ака з Іяй, Кова, Тасеева (злева), Ілім, Чадабец (справа). Водны рэжым Ангары зарэгуляваны воз. Байкал і вадасховішчамі. Жыўленне (акрамя азёрнага) снегавое і дажджавое. Ледастаў на вадасховішчах з ліст., ніжэй — з канца вер. да мая. Сярэднегадавы расход вады ў вярхоўі 1730 м³/с, у вусці 5100 м³/с. Суднаходная ад вытоку (з перарывамі каля плацін ГЭС). На Ангары Іркуцкая, Брацкая, Усць-Ілімская ГЭС з вадасховішчамі, будуецца (1989) Багучанская ГЭС. Гал. гарады: Іркуцк, Ангарск, Усолье-Сібірскае, Свірск, Брацк, Усць-Ілімск.
т. 1, с. 342
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЕРДЭ́НСКАЯ АПЕРА́ЦЫЯ 1916,
баі паміж германскімі і французскімі войскамі за ўмацаваны раён Вердэна 21 лют. — 21 снеж. ў час 1-й сусв. вайны.
Тэрм. вярх. камандаванне вырашыла ў 1916 нанесці гал. ўдар на Зах. фронце супраць Вердэнскага выступу, які быў апорай усяго франц. фронту. На 15-кіламетровым участку прарыву супраць 2 франц. дывізій было выстаўлена 6,5 дывізій 5-й герм. арміі. Атака 21—25 лют. на правым беразе р. Мёз (Маас) сустрэла ўпартае супраціўленне франц. войск і прарыў не быў зроблены. У сак. герм. войскі гал. ўдар перанеслі на левы бераг ракі, але прасунуліся толькі на 6—7 км. 24 кастр. франц. войскі перайшлі ў контрнаступленне і 21 снеж. выйшлі на рубеж, які займалі 25 лютага. Вердэнская аперацыя была для Германіі беспаспяховай: яна ўвяла 50 дывізій са 125 і страціла каля 600 тыс. чал. Францыя выставіла 65 дывізій са 125 і страціла 358 тыс. чал.
т. 4, с. 101
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
mouth1 [maʊθ] n. (pl. muths [maʊðz])
1. рот;
in the mouth у ро́це;
2. : He has five mouths to feed. Яму трэба карміць пяць ратоў.
3. адту́ліна; увахо́д;
the mouth of the tunnel увахо́д у тунэ́ль
4. ву́сце (ракі)
5. ры́льца (бутэлькі)
♦
have a big mouth
1) гавары́ць гу́чна і мно́га
2) гавары́ць наха́бна;
keep one’s mouth shut маўча́ць, не выдава́ць сакрэ́т;
Shut your mouth! Замаўчы!;
live from hand to mouth жыць у бе́днасці;
my mouth waters y мяне́ слі́нка цячэ́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
абры́ў Стромы бераг ракі (Ветк., Лёзн., Ст.-дар., Слаўг.), кар'ера (Слаўг.); высокі бок гары (Слаўг.). Тое ж акру́ча (Ветк.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
дакло́нь Роўнае поле з балотцамі, якое мае невялікі нахіл да ракі (Слаўг.).
□ ур. Даклонь (поле) каля в. Рабавічы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
за́бач Старык, частка ракі з затокай пры адным беразе (Ветк.).
□ ур. Забач (старык на лузе) каля в. Шарсцін Ветк.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
за́бераж
1. Месца ў рацэ каля самага берага; край берага (Слаўг.).
2. Узбярэжжа, месца на другім беразе ракі (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
закабо́ўка Загіб ракі, лука (Ветк.). Тое ж заканабоўка (Слаўг.).
□ ур. Папова Закабоўка (старыца на лузе) каля в. Шарсцін Ветк.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)