своп

(англ. swap = абмен)

аперацыя па абмену валюты на замежную з абавязацельствам зваротнага абмену праз пэўны тэрмін, якая ажыццяўляецца паміж цэнтральнымі банкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

суфі́зм

(ад ар. sūfi = адзеты ў воўну)

містычная плынь у ісламе, якая прапаведуе зліццё чалавека з богам праз аскетызм і ўнутранае самаўдасканаленне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эпідыяско́п

(ад эпі- + гр. diaskopiaomai = гляджу праз што-н.)

аптычны прыбор для праектавання на экран чарцяжоў, малюнкаў, табліц з кніг і дыяпазітываў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАРАБА́ННАЯ ПО́ЛАСЦЬ,

поласць у сістэме сярэдняга вуха наземных пазваночных і чалавека. Асн. функцыя — слыхавая: перадае гукавыя ваганні ад барабаннай перапонкі праз слыхавыя костачкі і акно пераддзвер’я ў вушны лабірынт, узмацняе іх, ахоўвае акно ўліткі ад вонкавых гукавых ваганняў. Аб’ём у чалавека каля 0,75 см³.

Сценкі барабаннай поласці з касцявой тканкі, за выключэннем вонкавай, большую ч. якой утварае барабанная перапонка. Унутры выслана слізістай абалонкай. Запоўнена паветрам. Праз адтуліну ў барабаннай перапонцы і слыхавую (еўстахіеву) трубу злучаецца з насаглоткай (праз трубу ажыццяўляюцца змена паветра ў поласці і адцяканне слізі ў насаглотку). На задняй сценцы ёсць уваход у самую вял. поласць сярэдняга вуха — антрум. Ад поласці чэрапа аддзяляецца тонкай касцявой пласцінкай. Інервуецца слыхавым нервам. Пашкоджанні барабаннай поласці вядуць да зніжэння або страты слыху. Іл. гл. да арт. Вуха.

В.А.Быстрэнін.

т. 2, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́КА (Vaca) Альвара Нуньес Кавеса дэ

(1490—1564),

іспанскі канкістадор. У 1528 высадзіўся з экспедыцыяй П.Нарваха на п-ве Фларыда ў Паўн. Амерыцы. Пасля гібелі экспедыцыі быў у палоне ў розных плямён індзейцаў, займаўся знахарствам. За 9 гадоў блуканняў першы з еўрапейцаў ажыццявіў падарожжа праз тэр. сучасных Луізіяны, Тэхаса да р. Рыо-Грандэ і паўн. ісп. фарпостаў каля Каліфарнійскага заліва. У 1537 праз Мексіку вярнуўся ў Іспанію. Быў прызначаны імператарам Карлам V губернатарам Рыо-дэ-Ла-Платы, у 1541 з флотам прыбыў на в-аў Санта-Катарына паблізу ўзбярэжжа Бразіліі і дайшоў праз невядомыя землі да Асунсьёна. Падымаўся па р. Парана да 18° паўд. ш., зрабіў няўдалую спробу дайсці да Андаў. У 1542 захоплены сапернікам-канкістадорам Д.М.Іралам і адпраўлены ў Іспанію. Пакінуў апісанне падарожжа па Паўн. Амерыцы (1555).

т. 3, с. 462

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

tranzyt, ~u

м. транзіт;

tranzyt bezcłowy — бяспошлінны транзіт;

jechać ~em przez Węgry — ехаць транзітам праз Венгрыю

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прасачы́цца сов., прям., перен. просочи́ться; прони́кнуть;

вада́ ~чы́лася — вода́ просочи́лась (прони́кла);

кроў ~чы́лася праз бінт — кровь просочи́лась сквозь бинт;

разве́дчыкі ~чы́ліся ў тыл во́рага — разве́дчики просочи́лись (прони́кли) в тыл врага́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

продева́ть несов.

1. (нитку) праця́гваць, заця́гваць, прасо́ўваць;

продева́ть нитку в иго́лку заця́гваць (праця́гваць, прасо́ўваць) ні́тку ў іго́лку;

2. (просовывать) прасо́ўваць;

продева́ть ру́ку че́рез о́бод прасо́ўваць руку́ праз во́бад;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узніка́ць, узні́кнуць entstéhen* vi (s), áufkommen* vi (s);

узні́кла сумне́нне Zwéifel kámen mir;

узні́кла пыта́нне die Fráge entstánd [táuchte auf];

у мяне́ ўзні́кла ду́мка ich kam auf den Gedánken, es fiel mir ein; kómmen* vi (s) (ад чаго-н. von D); erwáchsen* vi (s) (aus D);

няшча́сце ўзні́кла праз … das Únheil [Únglück] erwúchs aus … (D);

усё непаразуме́нне ўзні́кла праз то́е, што … das gánze Míssverständnis kam daher, dass …

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

падзві́жніцтва, ‑а, н.

1. Лад жыцця падзвіжніка.

2. Самаадданасць. Высокая патрабавальнасць да сябе і да другіх, разуменне літаратурнай працы як высакароднага абавязку і своеасаблівага падзвіжніцтва праходзіць праз усю кнігу [М. Лужаніна «Вачыма часу»]. Бугаёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)