Verbum

анлайнавы слоўнік

кро́перы

(англ. cropers, ад crop = збіраць ураджай)

арандатары-здольнікі ў ЗША, якія атрымліваюць ад землеўласніка не толькі зямлю, але і рабочую жывёлу, сельскагаспадарчы інвентар, насенне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

монафізі́цтва

(ад монафізіты)

плынь у хрысціянстве, якая ўзнікла ў 5 ст. у Візантыі і прызнавала наяўнасць у Хрыста толькі адной боскай прыроды, адмаўляючы чалавечую сутнасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наміналі́зм

(ад лац. nominalis = імянны)

кірунак у сярэдневяковай філасофіі, паслядоўнікі якога лічылі, што рэальна існуюць толькі адзінкавыя прадметы, а агульныя паняцці з’яўляюцца прадуктам чалавечай думкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сінестэзі́я

(ад гр. synaisthesis = адначасовае адчуванне)

узнікненне ў чалавека адчування не толькі ў органе, на які ўздзейнічае раздражняльнік, але адначасова і ў іншым органе пачуцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фарма́льны

(лац. formalis)

1) звязаны з формай, уласцівы форме;

2) афіцыйны, законны, зроблены па форме;

3) зроблены для прыліку, такі, дзе захавана толькі знешняя форма.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

А́РГАС, Аргус,

у грэчаскай міфалогіі велікан, сын Геі. Цела Аргаса пакрыта мноствам вачэй (паводле інш. міфаў, 100 ці 4 вокі), прычым спалі адначасова толькі 2. Гера даручыла Аргасу пільнаваць каханку Зеўса Іо, якую ператварыла ў карову. Паводле загаду Зеўса Аргас быў забіты Гермесам.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Галапу́н ’певень’ (Жд. 2). Няяснае слова. Нічога падобнага не знаходзіцца ні ў іншых дыялектах, ні ў суседніх мовах. Можна меркаваць, што гэта нейкае мясцовае новаўтварэнне. Кантэкст у слоўніку, дзе зафіксавана гэта слова, такі: «Галапун гэты чырвоны, толькі і грабецца ў гародзе». Мяркуем, што гэта жартоўная назва, дакладней, сапсаванае слова *калупу́н (ад калупаць; параўн.: «…толькі і грабецца ў гародзе») з азванчэннем пачатковага к > г і пераходам ненаціскнога у > а.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

запаво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

1. Зрабіць больш павольным; збавіць (рух, рост і пад.). Па вуліцы ішоў статак кароў, і машына запаволіла ход. Гамолка. «Давай, давай, яшчэ, яшчэ!» — гатоў быў крычаць Кірэй, каб толькі падахвоціць брата, каб толькі ён не запаволіў бег. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зату́зацца ¹, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Замучыцца, стаміцца ў якіх‑н. клопатах, справах. — Ты, чаго добрага, думаў таксама, што я мог бы і перавыхаваць іх, каб толькі захацеў?.. А я, брат, толькі там затузаўся дарма. Брыль.

зату́зацца ², ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пачаць тузацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сабатава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.

1. што. Наўмысна сарваць (зрываць) што‑н.; дзейнічаць супроць чаго‑н. шляхам сабатажу. Кулакі сабатавалі ўсе загады Савецкай улады: хавалі хлеб, дзе толькі маглі. Сяргейчык.

2. толькі незак. Займацца сабатажам. [Даніла:] — Але ты быў упэўнены, што хлопчык сабатуе. Мехаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)