складо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да склада 3; які служыць для абазначэння склада. Складовы знак.
2. Які ўтварае склад 3. Складовыя гукі.
•••
Складовае пісьмо гл. пісьмо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
этні́чны, ‑ая, ‑ае.
Які звязаны з якім‑н. народам, народнасцю, племем, племянной групай. Этнічная група. □ Не заўсёды можа служыць крытэрыем [вызначэння прыналежнасці лексікаграфічных помнікаў] і этнічная ці нацыянальная прыналежнасць укладальніка слоўніка. Суднік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кнот ’спецыяльная стужка або скручаная ніць, якая служыць для гарэння ў газавай лямпе, свечцы’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Нік., Няч., Бяльк., Нік. Очерки, Гарэц., Грыг., Мат. АС). Укр. гніт, рус. кнот праз польск. knot запазычанне з с.-в.-ням. knote ’вузел’ (Слаўскі, 2, 288).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праполіс ’пчаліны клей, вуза’ (ТСБМ), прапа́ліс, праполіс, про́пуліс ’тс’ (Сл. ПЗБ). З рус. пропо́лис, якое з грэч. πρόπολις < πρό‑ ’перад’ і πολις ’горад’ (СИС, 413). Назва узнікла, відаць, таму, што праполіс служыць для замазвання шчылін у вуллі і для іншых мэт і тым самым, як быццам, абараняе пчаліны ’горад”.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рабо́тать несов.
1. працава́ць, рабі́ць;
рабо́тать по на́йму працава́ць па на́йме;
рабо́тать над кни́гой працава́ць над кні́гай;
рабо́тать со словарём працава́ць са сло́ўнікам;
рабо́тать в колхо́зе працава́ць (рабі́ць) у калга́се;
парово́зы рабо́тают на не́фти и угле́ параво́зы працу́юць на на́фце і ву́галі;
2. (действовать) дзе́йнічаць, служы́ць;
рука́ не рабо́тает рука́ не дзе́йнічае (не слу́жыць);
◊
рабо́тать над собо́й працава́ць над сабо́й;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
крытэ́рый, ‑я, м.
Прызнак, на аснове якога праводзіцца ацэнка, азначэнне або класіфікацыя чаго‑н.; мерка. Пытанне аб сутнасці і назначэнні мастацтва служыць у класавым грамадстве крытэрыем падзелу мастакоў на два лагеры. У. Калеснік. Мастацкая літаратура служыць крытэрыем, на які прыходзіцца раўняцца пры адборы ў літаратурную мову розных моўных выяўленчых сродкаў. Шакун.
•••
Крытэрый ісціны (кніжн.) — мерка для вызначэння правільнасці, дакладнасці нашых ведаў, адпаведнасці нашых адчуванняў, уяўленняў, паняццяў аб’ектыўнай рэальнасці.
[Ад грэч. kritērion — сродак для суджэння, рашэння.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́фа, ‑ы, ж.
1. Прадмет мэблі ў выглядзе высокай стаячай скрынкі з дзверцамі, які служыць для захоўвання чаго‑н. Тут [у святліцы] стаяла шафа, вялікі куфар, засланы белым абрусам, стол і нават некалькі крэслаў. Зарэцкі. Старая дастала з шафы слоік з маслам, аладкі, у шклянку наліла халоднага ўжо чаю. Мікуліч.
2. Прыстасаванне ў выглядзе скрынкі са створкай або дзверцамі, якое служыць для якіх‑н. мэт (сушкі, выпечкі і пад.). Сушыльная шафа. Выцяжная шафа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аргуме́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. Лагічны довад, які служыць асновай для доказу чаго‑н. Важкі аргумент. Недарэчны, неабходны, пераканаўчы, трапны аргумент. Шукаць аргументы.
2. Спец. Незалежная пераменная велічыня.
[Лац. argumentum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акведу́к, ‑а, м.
Збудаванне ў выглядзе моста, якое служыць для пераводу і падтрымкі водаправодных труб, арашальных і гідраэнергетычных каналаў цераз равы, цясніны, даліны рэк, чыгункі і дарогі. Рымскія акведукі.
[Ад лац. aquaeductus — водаправод.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лесару́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лесаруба, лесарубаў. Лесарубная брыгада.
2. Які мае адносіны да ваякі лесу. Лесарубныя работы. // Які прызначаецца, служыць для валкі лесу. Лесарубны інструмент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)